การตัดสินใจให้คนอื่นมันง่ายกว่าตัดสินใจปัญหาของตัวเอง

เป็นที่ปรึกษาเก่ง แต่เรื่องตัวเองกลับไปไม่เป็น ‘Solomon's Paradox’ เบื้องลึกจิตใจคน ที่การคิดแทนคนอื่นมันง่ายกว่าเรื่องตัวเอง

เวลาเพื่อนรักมาปรึกษาปัญหาหนักอกหนักใจ เป็นธรรมดาของคนรักเพื่อนที่จะพยายามรับบทผู้ให้คำปรึกษาที่ดี เพราะแน่นอน เราไม่อยากให้เพื่อนคนนี้ต้องเป็นทุกข์ อยากให้เพื่อนผ่านพ้นทุกอุปสรรคไปได้โดยมีเราอยู่ข้างๆ ซึ่งเชื่อว่าต้องมีใครสักคนที่อ่านอยู่ได้รับฉายานักให้คำปรึกษายอดเยี่ยมประจำแก๊งกันบ้างล่ะ ทว่าแม้จะได้มงที่ปรึกษาที่ดี แต่พอตัวเองมีปัญหา ทำไมบางครั้งกลับไปไม่เป็น คิดไม่ออกว่าจะเอายังไงดี สอบตกเรื่องรัก งงๆ เรื่องความสัมพันธ์ เหมือนกับคนที่คลี่คลายปัญหาให้ชาวบ้านเก่ง กลับพลังหมดพอเป็นเรื่องตัวเองขึ้นมาดื้อๆ ก็เพราะการตัดสินใจให้คนอื่นมันง่ายกว่าตัดสินใจปัญหาของตัวเองยังไงล่ะ ว่ากันตามตรงเรามักอยู่ในมุมคนนอกที่มองปัญหาของคนอื่นซึ่งเรื่องราวเหล่านั้นไม่ได้มีผลกระทบต่อตัวเราโดยตรง มันจึงง่ายที่จะบอกให้เขาทำแบบนั้นแบบนี้ หรือปลอบประโลมเขาอย่างจริงใจ หากเราเชื่อว่าการกระทำ หรือคำปรึกษาเหล่านั้นจะแก้ไขให้สถานการณ์ให้ดีขึ้นได้ แต่พอเป็นปัญหาของตัวเองปุ๊บ ความกลัวที่จะเสียใจในสิ่งที่เลือกกลับพุ่งทะยานขึ้นมามากกว่าปกติ เพราะลึกๆ เราอาจจะยังไม่รู้ด้วยซ้ำว่าเราจะเอายังไงกับชีวิต ลีเนล รอสส์ (Lynell Ross) ผู้เชี่ยวชาญด้านการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมอธิบายถึงเหตุผลที่คนเรามักจะเป็นที่ปรึกษาที่ดี แต่ทำไมถึงเฟลเรื่องตัวเอง เพราะว่าหนึ่งเลย การบอกให้คนอื่นทำบางสิ่งบางอย่างมันง่ายกว่าการลงมือทำจริงๆ ยกตัวอย่าง หากมีคนเข้ามาทำให้เพื่อนของคุณหัวเสียจากคำพูดบางอย่างที่ทำให้รู้สึกเจ็บปวด หรือถูกวิพากษ์วิจารณ์ คำแนะนำของคุณ (ไม่ก็คนส่วนใหญ่) อาจจะบอกให้เขาปล่อยผ่าน หรือประโยคคลาสสิกอย่าง “ไม่ต้องคิดมากนะ” กลับกันถ้าคุณโดนวิพากษ์วิจารณ์เอง คุณจะรู้เลยว่า มันยากจังที่จะปล่อยมันไปเมื่อมันเป็นเรื่องของเรา และเรามีความรู้สึกกับเรื่องนั้น เพื่อให้เห็นภาพมากขึ้น เราขอยกเรื่องความสัมพันธ์ขึ้นมา สมมติเพื่อนกำลังสงสัยว่าผู้ชายที่คอยมาวนเวียนใกล้ๆ นั้นแอบชอบเธออยู่หรือเปล่า ในมุมคนนอก ถ้าสำรวจพฤติกรรมคร่าวๆ ของผู้ชายคนนั้นที่ทำดีกับเพื่อนเราเสียจนเกินเพื่อน เราอาจจะแนะนำให้เพื่อนถามไปเลยตรงๆ เพราะเปอร์เซ็นต์ที่เขาจะชอบกลับนั้นมีสูงนัก ซึ่งนั่นอาจทำให้เพื่อนรวบรวมความมั่นใจไปสารภาพรักก็เป็นได้ แต่พอเป็นเรื่องของตัวเอง การตัดสินใจไปสารภาพรักกับใครสักคนที่มาทำให้หวั่นไหว อาจเป็นเรื่องยากเพราะเรากลัวหน้าแตก และมั่นใจไม่ได้ครึ่งของการกล้าฟันธงเรื่องของเพื่อนเลย อีกประการหนึ่งที่รอสส์บอก คือการที่เรามีจุดบอดในพฤติกรรมของตัวเอง เช่น เราอาจเป็นคนที่ทำงานหนัก กินหนัก หรือมีอะไรที่มากไปในทางหนึ่ง แต่เรากลับมองไม่เห็นปัญหาของเรา เท่ากับการไปบอกให้คนอื่น อย่าทำแบบนั้นแบบนี้มากเกินไป เพราะมันไม่ดี สิ่งนี้ก็คงยกตัวอย่างง่ายๆ เวลาเพื่อนโหมงานหนัก เรามักจะให้กำลังใจว่า “เหนื่อยก็พักนะมึง งานไม่ใช่ทุกอย่าง” แต่ตัดภาพมาที่ตัวเอง อาจกำลังนั่งปั่นงานหามรุ่งหามค่ำอยู่ก็มี หากลงลึกไปในทางจิตวิทยา การที่เรามักให้คำแนะนำเพื่อนได้ดีกว่าเรื่องตัวเอง มันเกี่ยวข้องกับแนวคิด Solomon's Paradox ที่คนเรามักใช้เหตุผลอย่างชาญฉลาดเกี่ยวกับปัญหาของคนอื่นมากกว่าปัญหาของตัวเอง ซึ่งหากอิงตามงานวิจัยของนักวิทยาศาสตร์ด้านจิตวิทยา อิกอร์ กรอสแมน (Igor Grossman) ที่ตีพิมพ์ในวารสาร Psychological Science ก็ได้ข้อสรุปที่น่าสนใจไม่ใช่น้อย กรอสแมนทำการสำรวจความคิดของผู้คน ด้วยการทดลองกับกลุ่มคนที่มีความสัมพันธ์โรแมนติกระยะยาว โดยแบ่งผู้เข้าร่วมออกเป็น 2 กลุ่ม กลุ่มแรกจินตนาการว่าคู่ของพวกเขานอกใจ ส่วนอีกกลุ่มให้จินตนาการว่าแฟนของเพื่อนสนิทที่ดีที่สุดของเขานอกใจ จากนั้นทุกคนจะต้องตอบคำถามเกี่ยวกับอนาคตของความสัมพันธ์ครั้งนี้ เป็นไปตามคาดกลุ่มที่จินตนาการว่าเพื่อนสนิทกำลังถูกนอกใจทำคะแนนได้สูงกว่ากลุ่มที่ตัวเองถูกนอกใจเอง พวกเขามีความตระหนักในตัวเองอย่างชัดเจน และมีความสามารถในการเห็นอกเห็นใจที่ดี พวกเขาสามารถมองย้อนกลับไปยังสถานการณ์ต่างๆ และคิดเกี่ยวกับมันด้วยมุมมองที่กว้างขวาง แถมยังมีความฉลาดทางอารมณ์ด้วย ถัดมานักวิจัยถามคำถามเพิ่มเติมว่าจะเป็นไปได้ไหมที่เราจะช่วยแก้ไขปัญหาให้ตัวเอง ได้เหมือนที่แก้ปัญหาให้เพื่อน จึงเริ่มทำการแบ่งกลุ่มออกเป็น 2 กลุ่มอีกครั้ง ได้แก่ กลุ่มที่ถูกแฟนนอกใจแต่ให้คิดถึงมุมมองบุคคลที่ 1 ที่หมกหมุ่นอยู่กับความคิดของตัวเอง กลุ่มนี้จะถามตัวเองว่า “ทำไมฉันถึงรู้สึกแบบนี้?” / “ฉันคิดและรู้สึกอย่างไรเกี่ยวกับเรื่องนี้” ส่วนอีกกลุ่มนักวิจัยให้มองเหตุการณ์ของตัวเองที่ถูกนอกใจ ในมุมมองบุคคลที่ 3 (คิดง่ายๆ ก็เหมือนเราดูละครชีวิตของเราผ่านจอทีวี) โดยพวกเขาถามคำถามเกี่ยวกับตัวเองในฐานะบุคคลที่ 3 ว่า “ทำไมเขา หรือเธอถึงรู้สึกแบบนั้น” ผลที่ได้ยังคงเป็นเหมือนเดิม คือกลุ่มที่มองความสัมพันธ์ของตัวเองแต่เป็นในฐานะคนนอก ยังคงทำคะแนนได้ดีกว่ากลุ่มที่มองความสัมพันธ์ของตัวเองในฐานะคนใน ซึ่งเราว่ามันคงคล้ายๆ กับเวลาที่เราเลิกกับแฟนคนเก่า แล้วเรามานั่งตระหนักถึงความผิดพลาดในอดีต และรับรู้แล้วว่าควรทำอย่างไรบ้าง ตอนที่ออกมาได้แล้ว แต่หากเหตุการณ์นั้นกลายเป็นเหตุการณ์ปัจจุบันที่เกิดขึ้นซ้ำอีกครั้งกับแฟนคนใหม่ เราอาจจะจัดการมันไม่ได้เหมือนเดิมก็ได้ ศาสตราจารย์ที่วอร์ตันอย่าง อดัม แกรนท์ (Adam Grant) อธิบายถึงหลักการ Solomon's Paradox เพิ่มเติมอย่างเปรียบเปรยไว้ว่า เมื่อคุณให้คำแนะนำแก่ผู้อื่น คุณอาจมองปัญหานั้นผ่านกล้องดูดาว และคุณก็เห็นภาพมันใหญ่โต โฟกัสอยู่ที่ 2-3 หลักเกณฑ์ที่มัน ‘สำคัญๆ’ แต่เมื่อคุณจะตัดสินใจมันด้วยปัญหาของตัวเอง คุณจะมองมันด้วยกล้องจุลทรรศน์ขนาดเล็ก ที่อาจทำให้คุณต้องมาจบที่การเปิด Excel ที่มีสัก 19 คอลัมน์ที่แตกต่างกันไป และมาวิเคราะห์แต่ละปัจจัยว่ามีสำคัญอย่างไร เพื่อให้ได้มาซึ่งการตัดสินใจ (ฟังดูเหนื่อยจัง แต่สำหรับบางคนก็ไม่เกินจริง) บางทีคนที่ให้คำปรึกษาเพื่อนเก่งๆ บางคนเขาอาจจะอยากได้คนที่คอยรับฟังปัญหาของตัวเอง เหมือนกับที่เขาทุ่มเทให้เพื่อนๆ เหมือนกัน เพราะบางการตัดสินใจ แบกไว้คนเดียวมันก็หนักเหลือเกิน ถ้ามีคนมาช่วยแก้โจทย์ปัญหาชีวิตให้ง่ายขึ้น อย่างน้อยเขาคงพอได้รู้สูตรการแก้ไขปัญหาเบื้องต้น แม้บางคนจะตัดสินใจทำตามเลยทันที หรือขอเก็บไปคิดก่อนสักนิด แต่สุดท้าย เขาได้รู้แล้วว่ามีคนอยู่ข้างๆ หมือนที่เขาอยู่ข้างๆ เพื่อนทุกคน ก็นะ…พอเป็นเรื่องตัวเองมันยากนี่หน่า อ้างอิง: <a href="https://www.businessinsider.com/cognitive-biases-solomons-paradox-adam-grant-why-are-we-all-so-stupid-2018-3" rel="noopener noreferrer" target="_blank">https://www.businessinsider.com/cognitive-biases-solomons-paradox-adam-grant-why-are-we-all-so-stupid-2018-3</a> <a href="https://www.sweetyhigh.com/read/dont-take-own-advice-why-expert-031120" rel="noopener noreferrer" target="_blank">https://www.sweetyhigh.com/read/dont-take-own-advice-why-expert-031120</a> <a href="https://www.6seconds.org/2018/07/18/solomons-paradox-reserve-wisdom-others-unleash-wisdom-within/" rel="noopener noreferrer" target="_blank">https://www.6seconds.org/2018/07/18/solomons-paradox-reserve-wisdom-others-unleash-wisdom-within/</a>&nbsp;

หากจะบอกว่าการทำแบบสำรวจเหล่านี้ไม่มีประโยชน์เสียทีเดียวก็พูดได้ยาก เพราะที่สุดแล้วมันก็สะท้อนแนวโน้มที่หลายๆ คนมีร่วมกันและพอจะทำให้เห็นสถิติบางอย่างและความเชื่อมโยงกับตัวเราเองได้

"งานอดิเรกของผู้ชายที่ผู้หญิงไม่ชอบ" ไวรัลจากญี่ปุ่นที่สะท้อนสิ่งที่ผู้หญิงต้องการ
ในความสัมพันธ์ (ซึ่งบางครั้งก็หนีไม่พ้นการเหมารวม)

“Feminine Energy ทำให้ชีวิตของผู้หญิงง่ายขึ้น” กลายเป็นวาทกรรมสอนหญิงที่ได้รับความนิยมอย่างมากในแพลตฟอร์ม TikTok โดยเนื้อหาส่วนใหญ่มักระบุว่า หากผู้หญิงเพิ่ม Feminine Energy มากขึ้น จะทำให้พวกเธอสามารถดึงดูดสิ่งที่ดีเข้ามา นำไปสู่การมีชีวิตที่สบายขึ้น รวมถึงหากนำไปปรับใช้กับด้านความสัมพันธ์ จะส่งผลให้ได้รับการปฏิบัติที่ดีแบบ Princess Treatment จากคนรัก

“Feminine Energy ทำให้ชีวิตผู้หญิงง่ายขึ้น” วาทกรรมสอนหญิงจาก TikTok ที่ชวนให้คนกลับสู่กรอบบทบาททางเพศ เพื่อจะมีชีวิตที่ดี ทั้งที่จริงแล้ว ไม่ว่าจะเป็นผู้หญิงแบบไหน ก็สามารถมีชีวิตที่ดี และความรักที่คู่ควรได้

นี่คือคอมเมนต์ (บางส่วน) จากบรรดาชาวโซเชียลฯ ที่วิพากษ์อย่างเผ็ดร้อนหลังจากการกลับมาของซีรีส์แนวหลังโลกล่มสลาย The Last of Us ในซีซั่นล่าสุดที่เริ่มต้นด้วยเรื่องราวของตัวละครหลัก กลับถูกมองว่า ภายใต้เรื่องราวความรักโรแมนติกหลังโลกล่มสลาย และการโอบรับความหลากหลายท่ามกลางความขัดแย้งเหล่านั้น อาจเป็นแค่ส่วนหนึ่งในการ ‘โรแมนติไซส์’ ความจริงอันโหดร้ายที่ถูกปัดไว้ใต้พรม

Pride in Genocide? เมื่อซีรีส์ The Last of Us ถูกวิจารณ์ว่าเป็น ‘Rainbow Washing’ การใช้ความโรแมนติกของความหลากหลาย มากลบทับความเกลียดชังปาเลสสไตน์ของผู้สร้าง

MOVIN’ON

CULTURE

SELF

STYLE

VDO

CONVERSATION

MIRROR50

PR-NEWS

Mind

แชร์บทความนี้

แชร์บทความนี้

Author

PATCHSITA PAIBULSIRI

RELATED

HOT TOPICS