Gaslighting ไม่ได้เกิดจากบุคคลที่สองเพียงอย่างเดียว เพราะบุคคลที่สามก็ทำได้เจ็บแสบเหมือนกัน

“เขาไม่ได้เลวขนาดนั้น คิดมากไปเองหรือเปล่า” Flying Monkey ลูกหาบของคนทำผิด ที่ปั่นหัวชาวบ้านให้มองเหยื่อเป็นคนเยอะไปเอง

คำพูดบางคำ ประโยคบางประโยค เมื่อคุณได้ยินมัน อาจเปลี่ยนความคิดจากถูกให้เป็นผิด จากผิดให้เป็นถูก จากเป็นผู้ถูกกระทำกลายเป็นไม่ถูกกระทำ ตามแผนของจอมปั่นหัวที่เราเรียกพฤติกรรมร้ายๆ นี้ว่า Gaslighting ทีนี้เกมปั่นประสาทไม่ได้เกิดจากบุคคลที่สองเพียงอย่างเดียว เพราะบุคคลที่สามซึ่งเอนเอียงไปอยู่ฝั่งเดียวกับ Gaslighter จะเข้ามาปล่อยข่าวซุบซิบ ดราม่า ใส่ไฟ ให้คุณ และคนรอบตัวคุณเปลี่ยนความคิดเหมือนล้มหมากรุกในกระดาน เพื่อให้มองผู้กระทำในแง่มุมที่ดีขึ้น (ทั้งๆ ที่เขาอาจจะเลว และทำร้ายจิตใจคุณจนนับครั้งไม่ถ้วน) “อื้มมม…ฉันว่าเขาไม่ได้เป็นคนเลวขนาดนั้นนะ คิดมากไปเองหรือเปล่า” “เขาทำแบบนั้น เพราะเขาหวังดีกับแก” “ก็นิสัยผู้ชายอะ เข้าใจเขาหน่อยสิ” เราเรียกการยืมมือบุคคลที่สาม ซึ่งอาจเป็นเพื่อนฝูง ครอบครัว คนใกล้ตัว หรือคนที่จงรักภักดีกับผู้กระทำความผิดมาปั่นหัวชาวบ้านชาวช่อง รวมถึงทำให้คุณรู้สึกผิดเองที่คิดว่าตัวเองเป็นเหยื่อว่า&nbsp;‘Narcissist’s Flying Monkey’&nbsp;โดย Flying Monkey เป็นคาแรกเตอร์จาก The Wizard of Oz ที่ทำงานสกปรกๆ ให้กับแม่มด วลีนี้ก็ได้ถูกนำมาใช้กับคนที่ทำงานให้กับ Gaslighter ที่ส่วนมากจะเป็น คนหลงตัวเอง (Narcissist) ซึ่งต้องการวางภาพลักษณ์ให้ตัวเองเป็นคนดีอยู่ตลอดเวลา เพื่อขอความเห็นใจจากสังคม และเมื่อเหยื่อออกมาพูดอะไร พวกนี้ก็จะใช้ถ้อยคำทำให้อีกฝ่ายรู้สึกแย่และอ่อนแอ ดร. รามานี ดูร์วาซูลา (Dr. Ramani Durvasula) นักจิตวิทยาคลินิก อธิบายว่า Flying Monkey จะเก่งในการพูดโน้มน้าวคนอื่น และปฏิเสธความจริงร้ายแรงที่เกิดขึ้น พวกเขาแทรกตัวเข้าไปเป็นบุคคลที่สามของเหตุการณ์ และปล่อยข่าว นินทา เพื่อทำให้คนเห็นใจผู้กระทำมากกว่าผู้ถูกกระทำ ซึ่งเรียกแผนการนี้ว่า ‘Smear Campaigns’ และหาวิธีที่จะทำลายคุณ พูดง่ายๆ ว่าเหล่าลิงบินคือผู้จุดชนวนความโกลาหลให้หนักมากขึ้น ซึ่งไม่อยากให้ผู้ถูกกระทำได้รับความยุติธรรมนั่นแหละ “บางสิ่งที่เราควรจะทราบคือการกระทำสองอย่างของพวกมัน คือ ‘Gaslighting by proxy’ (การยืมมือคนอื่นมาโน้มน้าว) และ ‘Gaslighting by group’ (การโน้มน้าวคนอื่นเป็นกลุ่ม) ซึ่งการยืมมือมาโน้มน้าวจะมาในลักษณะ “เขาไม่ใช่ผู้ชายที่เลวนะ ฉันไม่เคยมีปัญหากับเขาเลยแก” โดยประโยคแบบนี้มักโผล่ขึ้นมาหลังจากที่คุณได้พูดเกี่ยวกับเรื่องท้าทายที่คุณกำลังเผชิญกับใครสักคนไปแล้ว แน่นอนว่าแก๊งปั่นหัวจะพูดชักจูงเพิ่มเป็นสองเท่า กว่า Gaslighter ตัวจริงเสียอีก” ส่วนการโน้มน้าวแบบกลุ่ม คือ การเพิ่มพูนแรงสนับสนุนว่ามีคนคิดแบบนี้เยอะเลยนะ เพื่อให้ผู้ถูกกระทำคิดว่าเขาแค่คิดมากไปเอง หรือรู้สึกผิดที่คิดแบบนั้น เช่น “พวกเราคิดว่าเขาคนนั้นทำได้ดีมาก” หรือ “พวกเราทุกคนรู้ดีว่าเขามีเจตนาดีนะ” เมื่อโดนคนพูดเยอะๆ ว่าสิ่งที่เราคิดอาจผิด ตามธรรมชาติของมนุษย์ ก็ต้องมีไขว้เขวไปบ้าง ซึ่งนั่นเป็นอะไรที่น่ากลัว ยิ่งกับคนที่มีสภาพจิตใจบอบช้ำอยู่แล้ว ยิ่งง่ายต่อการรู้สึกแย่กับตัวเองมากขึ้นไปอีก เมื่อไม่มีใครอยู่ข้างๆ หรือคอยซัพพอร์ตสิ่งที่ประสบพบเจอ ตามที่ ดร. ดูร์วาซูลา ชี้ให้เห็นด้านบนว่าการปั่นหัวคนคนหนึ่งมันเป็นพิษขนาดไหน เธอก็ไม่ลืมที่จะฝากวิธีถนอมใจ และรับมือกับพวก Flying Monkey ไว้ ให้เราไม่จมดิ่ง และยังคงเชื่อในความถูกต้อง ข้อที่ 1 ยืดมั่นในความเป็นจริงของตัวเอง ยกตัวอย่างเรื่องง่ายๆ เช่น หากคุณรู้สึกหิวมากๆ แต่คนอื่นมาห้ามให้กิน เพราะคนคนนั้นยังไม่ได้กิน คุณอาจต้อง “เริ่มต้นด้วยการรับรู้ร่างกายของตัวเองก่อน อย่าให้ใครมาบอกว่า คุณไม่สามารถหิวได้ นั่นหมายถึงคุณมีสติ และเมื่อคุณตรวจสอบตัวเองแบบนี้ คุณก็จะเชื่อมั่นในความคิด และความรู้สึกของตัวเอง” ข้อที่ 2 หาใครสักคนที่จะไม่โน้มน้าวคุณ เพราะพวกเขาจะให้คุณได้แชร์ความรู้สึก และไม่สงสัยในตัวคุณ ซึ่งในทางทฤษฎี การได้คุยกับคนที่ไม่ตัดสิน นับเป็นการบำบัดอย่างหนึ่ง ข้อที่ 3 แยกตัวออกจากผู้กระทำ และ Flying Monkey ดร. ดูร์วาซูลา ทราบว่ามันเป็นเรื่องยากที่จะทำเหมือนกัน ถ้าคนที่เป็นผู้กระทำคือครอบครัว หรือคนที่ทำงาน แต่วิธีนี้ก็เป็นการทำให้คุณมีพื้นที่ในการอยู่กับตัวเอง ข้อที่ 4 เข้ารับการบำบัด หากคุณจมอยู่กับเหตุการณ์ร้ายๆ หรือติดต่อกับผู้กระทำ หรือคนที่สนับสนุนพฤติกรรมที่เป็นพิษจนกระทบต่อใจคุณมากๆ การเข้าพบผู้เชี่ยวชาญถือเป็นการหาพื้นที่ปลอดภัยแห่งใหม่ที่ดีอย่างหนึ่ง เพราะ “นักบำบัดที่ดีจะไม่ปฏิเสธความเป็นจริงของคุณ และช่วยให้คุณฝึกฝนความไว้วางใจในตัวเอง” การออกห่างจาก Flying Monkey นั้นไม่ใช่เรื่องง่าย และเราก็เข้าใจผู้ถูกกระทำทุกคนที่ยังไม่สามารถหลุดออกจากวังวนที่เป็นพิษได้ ซึ่งเราเชื่อว่าคงมีหลายคนที่ก็สงสัยในตัวเองเหมือนกันว่า ในบางครั้งตัวเราเองอาจจะเผลอไปเป็นลูกสมุนใครคนหนึ่ง ถึงขนาดลงมือทำร้ายคนอื่นด้วยคำพูด และสาดสีโดยตั้งใจหรือไม่ตั้งใจก็ได้ ดร. แคลร์ แจ็ค (Dr. Claire Jack) นักบำบัดจาก Psychology Today มีคำตอบว่าทำไมคุณถึงอาจกลายเป็น Flying Monkey เสียเอง คุณอาจต้องการการถูกป้อง เหมือนมีคนคุ้มกะลา – บางคนอาจเป็น Flying Monkey เพราะครอบครัวของตัวเอง หรือองค์กรที่ตัวเองอยู่ภายใต้ เนื่องจากคิดว่าการสร้างพันธมิตรที่แข็งแกร่ง มีพรรคพวกเยอะทำให้ตัวเองรู้สึกปลอดภัย โดยไม่สนใจผลของการกระทำ อยากมีบทบาท – หากคุณติดลมบนกับการมีบทบาทที่จะช่วยใครสักคน คุณอาจรู้สึกว่า ‘ต้อง’ กระโดดไปปกป้องผู้กระทำความผิด เพื่อให้คุณรู้สึกมีคุณค่า มีแสงไฟ และมีความจำเป็นต่อใครสักคน สูญเสียความเป็นตัวเอง และรู้สึกเป็นเบี้ยล่าง – Flying Monkey หลายคนถูกคนหลงตัวเองกดขี่จนคิดว่าเขามีความสามารถอันน้อยนิดในการจะรู้ว่าอะไรถูก อะไรผิด ซึ่งพวกเขาอาจจะเคยถูกใช้ความรุนแรงในการทำร้ายจิตใจมาก่อนจากคนคนนั้น และสูญเสียความเป็นตัวเอง หรือไม่กล้าจะตัดสินใจอะไรอย่างอิสระไปแล้ว ก็แค่ชอบเรื่องดราม่า ตบตี ละครน้ำเน่า – ความเป็นจริง บางคนก็ต้องการเป็นคนร้ายๆ ชอบเรื่องนินทา ดราม่า ปั่นหัวคนอื่นเป็นทุนเดิมอยู่แล้ว และยิ่งไปเกี่ยวข้องกับคนหลงตัวเอง ยิ่งเลี่ยงไม่ได้เลยที่จะมีส่วนร่วมในละครเรื่องนี้ เพื่อเติมเต็มความสุขให้ตัวเอง หากคุณเป็น Flying Monkey ที่ปั่นหัวคนอื่นทั้งตั้งใจ หรือไม่ตั้งใจ เราทำได้แค่บอกว่า หยุดทำร้ายชีวิตคนอื่นสักที เพราะนั่นอาจสร้างแผลใจให้กับพวกเขาไปอีกหลายปี และความรุนแรงไม่มีทางจบลงได้ ส่วนถ้าคุณเป็นผู้ถูกกระทำ เราขอส่งกำลังใจให้คุณผ่านพ้นมันไปได้ และขอให้คุณยึดมั่นในความจริงที่เจอ เพราะสุดท้ายความจริงก็คือความจริง เรื่องซุบซิบเป็นเพียงขยะทางอารมณ์ที่ควรเขี่ยทิ้ง ส่วนถ้าใครปั่นหัวด้วยคำพูดหยาบคาย หรือรุนแรงจนเกินไป การเอาผิดทางกฎหมายก็เป็นอีกทางที่ดี อ้างอิง: <a href="https://www.psychologytoday.com/intl/blog/women-autism-spectrum-disorder/202010/are-you-narcissist-s-flying-monkey" rel="noopener noreferrer" target="_blank">https://www.psychologytoday.com/intl/blog/women-autism-spectrum-disorder/202010/are-you-narcissist-s-flying-monkey</a>&nbsp; <a href="https://www.wellandgood.com/narcissistic-flying-monkeys/" rel="noopener noreferrer noopener noreferrer" target="_blank">https://www.wellandgood.com/narcissistic-flying-monkeys/</a>&nbsp;

Love in the Big City ภาพยนตร์โรแมนติก คอมเมดี้จากเกาหลีใต้ที่ฉายภาพมิตรภาพและการเติบโตของ ‘แจฮี’ หญิงสาว ที่มักโดนมองว่า บ้าบิ่น หลุดโลก หลุดกรอบของผู้หญิงที่สังคมกำหนดให้ และ ‘ฮึงซู’ เกย์หนุ่มที่ต้องหลบๆ ซ่อนๆ เพศวิถีของตน จนสร้างกำแพงสูง และไม่ได้เป็นตัวเอง

Love in the Big City 
เมืองใหญ่ที่ไม่มีพื้นที่ให้เกย์ 
ผู้หญิงนอกขนบ และเหล่าคนนอก 
ที่ ‘การเป็นตัวเอง’ กลับกลายเป็น
จุดอ่อนในชีวิต

คงไม่เกินจริงเลยหากจะบอกว่าตอนที่หนังเรื่อง Joker ถูกจับมาอาบน้ำแต่งตัว ตีความใหม่ผ่านการเล่าด้วยมุมมองของผู้กำกับ Todd Phillips เมื่อปี 2019 เป็นหนึ่งในไม่กี่ครั้งที่แฟนหนังทั่วโลกจะหลงรักตัวละครสักตัวที่เป็น Antihero หรือพระเอกที่ขาดความเป็นพระเอกได้มากมายขนาดนี้ อาจเพราะ Joker ในเวอร์ชั่นของ Todd Phillips นั้นมีความเป็น ‘มนุษย์’ มากกว่า Joker ในเวอร์ชั่นไหนๆ ที่เราเคยรู้จัก 

Harley Quinn เวอร์ชั่น Joker : Folie à Deux ลบภาพวายร้ายสาวสุดวายป่วงและกวนประสาท เพราะเธอเป็นเพียงผู้หญิงธรรมดาที่ฝันสลายจากโลกเน่าๆ 

ถ้าย้อนกลับไปเมื่อสัก 10 ปีก่อน เมือง São Paulo ประเทศบราซิล ไม่ใช่หมุดหมายที่เหล่านักฟังเพลงอิเล็กทรอนิกจะนึกถึงสักเท่าไร มันไม่ใช่แม้แต่เมืองที่คนชอบปาร์ตี้จะนึกถึงเลยด้วยซ้ำ หากเทียบกับเมืองในยุโรปอย่างลอนดอน เบอร์ลิน หรืออัมสเตอร์ดัมที่ซีนดนตรีและปาร์ตี้อันเดอร์กราวด์รุ่งโรจน์สุดๆ มาตั้งแต่ไหนแต่ไร 

จากเซา เปาโล สู่ Maho Rasop 2024 
Dj Cashu ศิลปินที่อยากเห็นซีนดนตรีอิเล็กทรอนิกที่เป็นมิตรกับทุกคน พร้อมตะโกนเรื่องการเมืองและสังคมออกไปให้โลกรับรู้ผ่านภาษาของดนตรี 

MOVIN’ON

CULTURE

SELF

STYLE

VDO

CONVERSATION

MIRROR50

PR-NEWS

Relationship

แชร์บทความนี้

แชร์บทความนี้

Author

PATCHSITA PAIBULSIRI

RELATED

HOT TOPICS