ทุกวันนี้บทสนทนาเรื่องสุขภาพจิตได้เปิดกว้างและทำให้หลายๆ คนมี Self-awareness หรือการตระหนักรู้เกี่ยวกับสภาวะต่างๆ ของตัวเองมากขึ้น และพร้อมจะขอรับความช่วยเหลือเมื่อตัวเองกำลังประสบปัญหา ซึ่งบทสนทนาที่เปิดกว้างขึ้นเรื่อยๆ นับเป็นก้าวเดินสำคัญที่ช่วยเซฟใครหลายคนเอาไว้ได้ท่ามกลางแรงกดดันมากมายที่เราล้วนต้องเผชิญในสังคม

รู้จัก 'Mental Health Hyperawareness' เราแค่กำลังเศร้า หรือเราป่วยเป็นโรคซึมเศร้า? เมื่อความตระหนักรู้เรื่องสุขภาพจิตที่ล้นเกิน อาจส่งผลเสียไม่แพ้การไม่ตระหนักรู้เลย

ทุกวันนี้บทสนทนาเรื่องสุขภาพจิตได้เปิดกว้างและทำให้หลายๆ คนมี Self-awareness หรือการตระหนักรู้เกี่ยวกับสภาวะต่างๆ ของตัวเองมากขึ้น และพร้อมจะขอรับความช่วยเหลือเมื่อตัวเองกำลังประสบปัญหา ซึ่งบทสนทนาที่เปิดกว้างขึ้นเรื่อยๆ นับเป็นก้าวเดินสำคัญที่ช่วยเซฟใครหลายคนเอาไว้ได้ท่ามกลางแรงกดดันมากมายที่เราล้วนต้องเผชิญในสังคมแต่ขณะเดียวกัน ท่ามกลางแง่ดีของการเปิดกว้างถึงปัญหาสุขภาพจิต ผู้เชี่ยวชาญด้านจิตวิทยาก็มองว่ามันมีความเสี่ยงแฝงอยู่ นั่นคือเรื่องของ Hyperawareness หรือ 'การตระหนักรู้ที่ล้นเกิน' ซึ่งปัญหาสำคัญของมันก็คือการที่หลายคนเหมาว่าอารมณ์ด้านลบที่เป็นปกติธรรมดาของมนุษย์ เป็นความเจ็บป่วยทางจิต ยิ่งเมื่อประกอบกับคอนเทรนต์มากมายบนโซเชียลมีเดียที่พูดถึงปัญหาสุขภาพจิต ซึ่งเราไม่อาจรู้ต้นทางว่าจริงแท้แค่ไหนหรือสัมพันธ์กับหลักการแพทย์หรือไม่อย่างไร ยิ่งทำให้หลายคนเชื่อมโยงตัวเองเข้ากับสิ่งที่ตัวเองรับรู้ทางอินเทอร์เน็ต และเกิดเป็นความเชื่อว่าตัวเองกำลังเป็นอย่างนั้น อย่างนี้ จนไม่ได้เข้ารับการวินิจฉัยจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญจริงๆ หรือไม่เชื่อสิ่งที่แพทย์วินิจฉัย ซึ่งเป็นอันตรายได้ไม่แพ้การไม่ตระหนักรู้เกี่ยวกับปัญหาสุขภาพจิตเลยผู้เขียนงานวิจัยชื่อ New Ideas in Psychology ในวารสาร Sciencedirect ได้อธิบายถึงปรากฏการณ์ Mental Health Hyperawareness ว่า โดยปกติแล้วอารมณ์ที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติและมีอยู่ในตัวมนุษย์ทุกคน ไม่ว่าจะเป็นความเครียด ความเศร้า หรือความวิตกกังวล ฯลฯ ในตอนนี้กำลังถูกนำมาตีความแบบผิดๆ และถูกเหมารวมว่ามันคืออาการที่เป็น ‘ความผิดปกติ’ หรือไม่ก็เป็นโรคทางจิตเวช และเมื่อใครสักคนถูกแปะป้ายว่าความปกติธรรมดาของอารมณ์ที่มีอยู่ในตัวเราทุกคนนี้เป็นปัญหาสุขภาพจิตที่ร้ายแรง สุดท้ายแล้วการแปะป้ายอาจส่งผลกระทบให้คนคนนั้นเกิดความสงสัยในตัวเอง ส่งผลต่อพฤติกรรม ความเชื่อมั่นในชีวิตตามมา จนอาจทำให้เขาคนนั้นเกิดปัญหาสุขภาพจิตที่ซีเรียสขึ้นมาจริงๆ ได้ยกตัวอย่างเช่น การตีความไปว่าระดับความวิตกกังวลขั้นธรรมดาพื้นฐานที่มนุษย์มีกันอยู่แล้วเป็น ‘โรควิตกกังวล’ อาจยิ่งเสี่ยงให้เกิด ‘Behavioral avoidance’ หรือพฤติกรรมที่คนคนนั้นจะพยายามหลีกหนีไปจากความจริงนั้น ซึ่งอาจยิ่งทำให้เขาเกิดภาวะวิตกกังวลในระดับเลวร้ายลงไปอีก&nbsp;ขณะที่งานวิจัยอีกชิ้นหนึ่งที่ชื่อ Discover Psychology เคยตั้งคำถามถึงประเด็นนี้ไว้อย่างน่าสนใจว่า โซเชียลมีเดียซึ่งเป็นพื้นที่ที่อนุญาตให้การเปิดบทสนทนาเรื่องปัญหาสุขภาพจิตนั้น จริงๆ แล้วมันคือพื้นที่เดียวกันกับการทำให้ปัญหาสุขภาพจิตยิ่งเลวร้ายลงไปอีกด้วยหรือไม่?&nbsp;นั่นเพราะโซเชียลมีเดียได้กลายเป็นพื้นที่บ่มเพาะและส่งต่อการตื่นรู้แบบ Hyperawareness ให้ยิ่งรุนแรงขึ้น โดยเฉพาะเมื่อเรามีคอนเทนต์ที่พูดถึงเรื่องสุขภาพจิตเยอะเเยะมากมายเป็นร้อยเป็นพันในโซเชียลฯ แต่กลับไม่มีทางรู้เลยว่าข้อมูลนั้นจริงเท็จเเค่ไหน ไม่ได้ประกอบด้วยชุดข้อมูลที่เชื่อถือได้ หรือมาจากผู้เชี่ยวชาญที่มีความรู้เรื่องนี้จริงๆ อีกทั้งหลายๆ คอนเทนต์ก็อาจไม่ได้นำมาสู่การถกเถียง หรือบอกหนทางของการแก้ปัญหาอะไร นอกจากความเข้าใจที่ผิดพลาดคลาดเคลื่อน การที่สังคมโซเชียลฯ ยิ่งกระพือข้อมูลแบบไม่รู้ที่มาที่ไปนี้ อาจยิ่งเป็นเรื่องอันตรายต่อคนที่กำลังมองหาข้อมูล หรือคนที่กำลังมองหาพื้นที่ในการซัพพอร์ตหรือหนทางในการเยียวยาปัญหาสุขภาพจิต หรือแม้แต่คนคนหนึ่งที่ไม่ได้มีภาวะเหล่านั้น อาจเกิดความสงสัย เกิดข้อกังขาในภาวะความ ‘ปกติธรรมดา’ ของตัวเองได้อีกด้วย&nbsp;บทความเรื่อง Hyperawareness ในเว็บไซต์ Forbes ยังกล่าวถึงความอันตรายกว่านั้นของสังคมที่พยายามตื่นรู้เรื่องสุขภาพจิตจนล้นเกิน คือการที่เราพยายาม ‘วินิจฉัยตัวเอง’ (Self-diagnosis) ว่ากำลังมีภาวะที่ไม่ปกติอยู่หรือเปล่า โน่นก็เป็น นี่ก็ใช่ จนทำให้เกิด Demand ความต้องในการบำบัดรักษามากขึ้น โดยลืมนึกไปว่าการวินิจฉัยที่ถูกต้องอาจต้องอาศัยผู้เชี่ยวชาญจริงๆและส่งผลต่อเนื่องเป็นลูกโซ่ไปอีกหากการรักษาที่มองหาไม่สามารถตอบคำถามหรือคลี่คลายความสงสัยในตัวเองได้ตามที่คาดหวัง ความเข้าใจที่ไม่ตรงกันระหว่างแพทย์ ผู้เชี่ยวชาญ กับตัวคนคนนั้นที่วินิจฉัยตัวเองไปเรียบร้อยแล้ว ก็อาจทำให้รู้สึกเหมือนถูกตัดสิน ถูกกีดกันจากการรักษา และเกิดความรู้สึกไม่เชื่อมั่นในกระบวนการรักษาเอาได้ง่ายๆ เลย ซึ่งผลร้ายที่เกิดขึ้นตามมาก็คือคนคนนั้นอาจนำประสบการณ์ที่ไม่ดีจากมุมมองของการวินิจฉัยตัวเองนี้ กลับมาเผยแพร่ซ้ำในโซเชียลฯ จนทำให้คนที่กำลังเผชิญกับปัญหาสุขภาพจิตจริงๆ หรือกำลังมองหาการรักษาจริงๆ ขาดความเชื่อมั่นในกระบวนการรักษาได้&nbsp;ผู้เขียนบทความ มาร์ค ทราเวอส์ (Mark Travers) มองว่า สุดท้ายแล้วเราอาจต้องก้าวข้ามยุคของ Hyperawareness ให้ได้ และเปลี่ยนมาเป็นการเริ่มต้นเปิดสนทนาใหม่ว่าธรรมชาติของภาวะอารมณ์ของมนุษย์นั้นแท้จริงแล้วเป็นอย่างไร มีอะไรบ้าง และมันไม่มีอะไรที่น่ากังวลจนถึงกับต้องถูกแปะป้ายว่าเป็นปัญหาสุขภาพจิตเสมอไปเสียทั้งหมด เพราะบางครั้งเราอาจหลงลืมไปว่าอารมณ์ที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติอย่างความเครียด ความเศร้า ความโกรธ ความวิตกกังวล หรืออารมณ์ด้านลบใดๆ ก็ล้วนแล้วแต่เป็นกระบวนการทางธรรมชาติที่สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน และความรู้สึกเหล่านี้ก็อาจไม่ได้หมายความว่า ‘ไม่ปกติ’ แต่หมายความว่าเราเป็น ‘มนุษย์’ ธรรมดาคนหนึ่งเท่านั้นเอง&nbsp;อ้างอิง<a href="https://www.forbes.com/sites/traversmark/2024/05/18/a-psychologist-explains-the-issue-with-mental-health-hyperawareness/?sh=53db00781c52" rel="noopener noreferrer" target="_blank">https://www.forbes.com/sites/traversmark/2024/05/18/a-psychologist-explains-the-issue-with-mental-health-hyperawareness/?sh=53db00781c52</a><a href="https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0732118X2300003X?via%3Dihub" rel="noopener noreferrer noopener noreferrer" target="_blank">https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0732118X2300003X?via%3Dihub</a><a href="https://link.springer.com/article/10.1007/s44202-024-00152-3" rel="noopener noreferrer noopener noreferrer noopener noreferrer" target="_blank">https://link.springer.com/article/10.1007/s44202-024-00152-3</a>

Girl Dad หรือพ่อที่สนิทกับลูกสาว ซึ่งคอยมอบความรัก ความเข้าใจให้ลูกสาว และเลี้ยงดูลูกสาวในทุกการเติบโต เป็นหนึ่งตัวอย่างที่บอกได้ดีว่า ผู้ชายก็เลี้ยงลูกสาวได้ และบางคนก็อาจจะเข้าใจประเด็นละเอียดอ่อนของลูกสาวได้ไม่ต่างจากคนเป็นแม่

‘Girl Dad’ พ่อที่ใกล้ชิด และสนิทสนมกับลูกสาว โอบอุ้ม เปิดกว้าง และเข้าใจสิทธิเสรีภาพในตัวลูก ที่แสดงให้เห็นว่าผู้ชายก็เข้าใจความเป็นหญิงในตัวลูกสาวได้ไม่ต่างจากคนเป็นแม่

เมื่อวันหนึ่งเขาหรือเธอเจอคนที่ใช่ ตัดสินใจแต่งงาน สร้างครอบครัวด้วยแล้ว  สถานะ ‘เพื่อนสนิท’ ของเรากับเพื่อนก็จะปรากฏเส้นบางๆ ที่มองไม่เห็นขึ้นมาทันที แล้วมันพอจะเป็นไปได้บ้างไหมที่เราจะยังรักษาความสัมพันธ์กับเพื่อนชายคนเดิมเอาไว้ในรูปแบบความสัมพันธ์ ‘Non-romantic Platonic Relationship’ ที่แค่เป็น Support ให้แก่กัน โดยไม่ต้องมีเรื่องโรแมนติกหรือเรื่องเซ็กซ์เข้ามาเกี่ยวข้อง

ทำไมยิ่งโต ความสัมพันธ์กับเพื่อนชาย-หญิง ยิ่งดูเป็นเรื่องยาก โดยเฉพาะเมื่ออีกฝ่ายเจอคนที่ใช่ และอยู่ในเงื่อนไขของการแต่งงานแล้ว

เหตุผลที่ผู้หญิงยุคนี้หันมาพูดกันตรงๆ ว่า “ฉันชอบเกย์” เกิดขึ้นท่ามกลางการตระหนักรู้ถึงเรื่องความหลากหลายทางเพศ ที่สังคมรณรงค์กันอยู่เรื่อยๆ ว่าทุกความรักเกิดขึ้นได้ และไม่จำกัดเพศ ดังนั้น ถ้าผู้หญิงจะแอบชอบเกย์สักคน ก็นับเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นได้เช่นกัน

MOVIN’ON

CULTURE

SELF

STYLE

CONVERSATION

VDO

Mind

แชร์บทความนี้

แชร์บทความนี้

Author

NUT LELAPUTRA

RELATED

HOT TOPICS