ความเหงาที่มาพร้อมความหนาว ใครจะรู้ว่ามันเป็นตัวการสู่โรคซึมเศร้าจากฤดูกาล (SAD)

ยิ่งหนาวกาย ใจยิ่งเหงา Winter Blues อาการเศร้าที่มาพร้อมลมเย็น

ถึงประเทศไทยจะพาลมหนาวมาทักทายผู้คนไม่บ่อยเท่าลมร้อนซึ่งมีแทบทุกวัน แต่ครั้งไหนที่ลมหนาวมาเยือน แม้จะเป็นช่วงเวลาสั้นๆ เราก็อดตื่นเต้นไม่ได้ที่จะหยิบเสื้อสเวตเตอร์ในตู้มาปัดฝุ่นสวม ทว่าบรรยากาศหม่นๆ แสงแดดที่ไม่แรงเท่าปกติ และอากาศเย็นที่กระทบผิวหนัง อาจทำให้บางคนที่เหงาอยู่แล้ว เหงาเข้าไปอีก และยังพาให้เกิดคนเหงาหน้าใหม่ ที่ทั้งเศร้า เหนื่อยล้า และห่อเหี่ยวใจไปพร้อมกัน อาการเหล่านี้ ไม่ได้เกิดจากการที่คุณคิดไปเอง หรือบิลด์อารมณ์เล่นเอ็มวีเพลงเศร้าในห้องนอนแล้วเป็น แต่ตอบได้ทั้งทางการแพทย์ และวิทยาศาสตร์ได้เลยว่ามันคือ ‘Winter Blues’ ความเศร้าในฤดูหนาว ที่สามารถพัฒนาไปเป็นภาวะซึมเศร้าในฤดูหนาว ที่เป็นส่วนหนึ่งของการเปลี่ยนผันของอารมณ์ตามฤดูกาล หรือ โรค Seasonal Affective Disorder (SAD) ซึ่งเกิดขึ้นมากในประเทศที่มีฤดูหนาวยาวนาน จอร์เจีย กาเวรัส (Georgia Gaveras) จิตแพทย์ และผู้ก่อตั้ง Talkiatry บริษัทเทคโนโลยีดูแลผู้ป่วยจิตเวชในนิวยอร์ก บอกความแตกต่างของทั้งสองนิยามไว้ว่า ถ้า Winter Blues คือความเศร้าเฉยๆ (Sadness) SAD ก็คือ ซึมเศร้า (Depression) ที่ส่งผลรุนแรงต่อการทำงานของร่างกายได้ โดยมีสองตัวแปรที่ทำให้เกิดอาการหนาวเหงา ได้แก่ ‘แดด’ และ ‘เซโรโทนิน’ หรือฮอร์โมนแห่งความสุขที่ช่วยลดอาการซึมเศร้า การศึกษาที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสาร European Neuropsychopharmacology ของ ดร.เบรนด้า แม็คมาฮอน (Dr. Brenda McMahon) จากโรงพยาบาลมหาวิทยาลัยโคเปนเฮเกน (Rigshospitalet) ระบุว่า ความซึมเศร้าตามฤดูกาลเกิดจากแสงแดดไม่เพียงพอ หรือขาดแสงแดด เพราะแดดเป็นยาแก้ซึมเศร้าตามธรรมชาติ และมีส่วนป้องกันไม่ให้เซโรโทนิน ถูกขับออกจากสมองไป เธอเสริมอีกว่า คนที่มียีน 5-HTTLPR หรือยีนที่ทำหน้าที่ขนส่งเซโรโทนินในสมอง ซึ่งเป็นโปรตีนที่ควบคุมประสิทธิภาพของเซโรโทนิน หรือที่เรียกว่าสารสื่อประสาทแห่งความสุข มีแนวโน้มจะเป็นโรคนี้มากกว่าใครเพื่อน ดร.แม็คมาฮอน คัดเลือกผู้เข้าร่วม 23 คน โดย 13 คนเป็นผู้หญิงที่ไม่เคยเป็นโรคซึมเศร้าทั้งๆ ที่มียีน 5-HTTLPR โดยใช้เครื่องสแกนเอกซเรย์ปล่อยโพซิตรอน (PET) ตอนอากาศร้อน และอากาศเย็น เพื่อตรวจสอบระดับของเซโรโทนิน ปรากฏว่าผู้หญิงมีระดับโปรตีนขนส่งเซโรโทนินลดลง 10 เปอร์เซ็นต์ ในช่วงฤดูหนาว ชี้ให้เห็นว่าผู้หญิงอาจมีความเสี่ยงจะมีอาการเหล่านี้มากกว่าผู้ชาย อย่างที่บอก SAD เป็นขั้นกว่าของความเศร้า เพราะโรคนี้จะทำให้คุณมีอาการแปลกๆ ในเรื่องการกิน และการนอน เช่น อยากกินทั้งวัน โดยเฉพาะอาหารที่มีคาร์โบไฮเดรตสูง อย่างเฟรนช์ฟรายส์ หรือไอศกรีม อยากนอนนานขึ้น อุดอู้อยู่บนเตียง ตื่นเช้ายาก รู้สึกหมดไฟระหว่างทำงาน ซึ่งขืนเป็นหนักเข้า หรือไม่ได้รับการรักษา อาจพัฒนาเป็นโรคซึมเศร้าได้ ไมเคิล เทอร์แมน (Michael Terman) ศาสตราจารย์ด้านจิตวิทยาคลินิก มหาวิทยาลัยโคลัมเบียและผู้เชี่ยวชาญด้านโรค SAD กล่าวว่า ผู้ป่วยจะมีอาการซึมเศร้าอย่างต่อเนื่อง และค่อยๆ ถอยห่างจากเพื่อน และครอบครัว นำไปสู่การสูญเสียความสนใจในสิ่งที่เคยชอบ เคยสนุกสนาน พูดง่ายๆ อะไรที่เคยอิน จะกลายเป็นไม่อิน อ่านมาถึงตอนนี้ ถ้าใครรู้สึกว่าตัวเองมีอาการดังกล่าว เราก็มีวิธีแก้ที่ลองทำดูก็ไม่เสียหายมาฝาก โดย ดร.แอนดรูว์ แมคคัลลอค อดีตผู้บริหารระดับสูงของมูลนิธิสุขภาพจิต แนะนำว่าให้ออกกำลังกาย 30 นาที 3 ครั้งต่อสัปดาห์ เพื่อให้ได้รับแสงแดด กิจกรรมจะเปลี่ยนระดับของเซโรโทนินที่ควบคุมอารมณ์ในสมองได้ นอกจากนี้อาจทำให้คุณผ่อนคลายจากการพบปะผู้คนใหม่ๆ หรือถ้าไม่อยากออกกำลังกาย เดินเฉยๆ ก็ได้นะ เพราะองค์กรการกุศล Mind มีงานวิจัยที่โชว์ว่าการเดิน 1 ชั่วโมงในตอนกลางวันเป็นอีกวิธีที่เราจะเอาชนะเจ้า Winter Blues ได้ ส่วนอีกทางหนึ่งก็ใช้หลักการคล้ายกันคือ ‘บำบัดด้วยแสง’ ด้วยการนั่งหน้ากล่องไฟทุกวันก่อน 8 โมงเช้า 30 นาที อย่างน้อย 3 สัปดาห์ ที่ ดร.พอล เอช. เดซาน (Dr. Paul H. Desan) รองศาสตราจารย์ด้านจิตเวชที่ Yale School of Medicine ซึ่งศึกษาความผิดปกติทางอารมณ์ของโรค SAD มานาน แนะนำ วิธีนี้อาจจะไม่เหมาะกับประเทศไทย เพราะบ้านเราคงไม่หนาวถึง 3 สัปดาห์หรอก จริงไหม (ฮ่าๆ) ทางที่ดี ใครมีอาการดังกล่าว ก็ลองสังเกตอาการดูว่าเป็นหนักขนาดไหน และปรึกษาจิตแพทย์ดูได้ไม่เสียหาย ส่วนใครที่เคยเป็นแล้วอยากเล่าประสบการณ์ มาแชร์ให้ฟังบ้างได้นะ อ้างอิง: <a href="https://www.medicalnewstoday.com/articles/323270" rel="noopener noreferrer" target="_blank">https://www.medicalnewstoday.com/articles/323270</a> &nbsp; <a href="https://www.nhsinform.scot/healthy-living/mental-wellbeing/low-mood-and-depression/do-you-have-the-winter-blues" rel="noopener noreferrer" target="_blank">https://www.nhsinform.scot/healthy-living/mental-wellbeing/low-mood-and-depression/do-you-have-the-winter-blues</a> <a href="https://www.nytimes.com/2021/09/30/well/mind/seasonal-affective-disorder-help.html" rel="noopener noreferrer noopener noreferrer" target="_blank">https://www.nytimes.com/2021/09/30/well/mind/seasonal-affective-disorder-help.html</a> &nbsp; <a href="https://www.verywellmind.com/how-to-beat-the-winter-blues-5087998" rel="noopener noreferrer noopener noreferrer noopener noreferrer" target="_blank">https://www.verywellmind.com/how-to-beat-the-winter-blues-5087998</a>&nbsp;

เราเริ่มได้ยินคนรุ่นใหม่ที่กำลังอยู่ในวัยเริ่มต้นทำงานพูดคล้ายๆ กันมากขึ้นว่า พวกเขารู้สึกถึงความเหนื่อยล้า ขาดแรงจูงใจ หมดความสนใจ ทั้งๆ ที่เพิ่งเริ่มต้นทำงานด้วยซ้ำ ปรากฏการณ์เหล่านี้ไม่ใช่การบ่นเรื่อยเปื่อยโดยไม่มีสาเหตุ แต่อาจเป็นสัญญาณเตือนของ ‘ภาวะหมดไฟ’ (Burnout) ซึ่งกำลังค่อยๆ คืบคลานมาสู่คนทำงานเจนฯ Z อย่างน่าเป็นห่วง  

ชวนมอง 3 ปัจจัยที่ทำให้คนทำงานเจนฯ Z 
เผชิญภาวะ Burnout เร็วกว่าคนเจนฯ อื่น

แม้การเผชิญกับอารมณ์เชิงลบจะเป็นสิ่งที่ยาก แต่การยอมรับความรู้สึกทั้งด้านบวกและลบ คือส่วนหนึ่งของความเป็นมนุษย์ บางครั้งการเก็บกดความรู้สึกมากเกินไป อาจยิ่งทำให้ปัญหาภายในใจรุนแรงขึ้น ซึ่งส่งผลเสียต่อความสัมพันธ์และสุขภาพจิตในระยะยาว

ทำไมบางครั้งเราถึงรู้สึกไม่ดีกับเพื่อนที่มองโลกบวกตลอดเวลา? พลังบวกเชิงลบจาก ‘Toxic Positivity’ การมองโลกในแง่ดีมากเกินไปในทุกสถานการณ์ จนละเลยอารมณ์เชิงลบของตนเองและผู้อื่น

MOVIN’ON

CULTURE

SELF

STYLE

VDO

CONVERSATION

MIRROR50

PR-NEWS

Mind

ยิ่งหนาวกาย ใจยิ่งเหงา Winter Blues อาการเศร้าที่มาพร้อมลมเย็น

แชร์บทความนี้

แชร์บทความนี้

Author

PATCHSITA PAIBULSIRI

RELATED

HOT TOPICS