ซานตา คลอส ‘ผู้หญิง’ มีมาตั้งแต่ศตวรรษที่ 19 และแฝงด้วยประเด็นสิทธิสตรีที่น่าสนใจ

รู้จัก ‘ซานตาหญิง’ ผ่านวรรณกรรม กับบทบาทการเป็นแม่บ้าน ที่มีเปอร์เซ็นต์เป็นแรงงานผู้อยู่เบื้องหลังเตรียมงานเทศกาลมากกว่าผู้ชาย

ชายแก่ใจดีผิวขาวชุดแดงขี่กวางเรนเดียร์ไปแจกจ่ายของขวัญให้เด็กๆ ยามพวกเขาหลับใหล ที่ชื่อว่า ซานตา คลอส (Santa Claus) เป็นไอคอนสำคัญของช่วงเทศกาลคริสต์มาสมาตั้งแต่ไหนแต่ไร แต่นับตั้งแต่ปี 1994 เพลง All I Want For Christmas Is You ของคุณแม่มารายห์ แครี เพิ่มภาพจำใหม่ลงในใจผู้คน ใครพูดถึงคริสต์มาส ไม่วายนึกถึงชื่อเธออันดับแรก เบียดเสียดกับซานตาชายในตำนาน ราวกับว่าเธอเป็นซานตาหญิง ไอคอนิกของคริสต์มาสอีกคนไปโดยปริยาย คีย์เวิร์ด ‘ซานตาหญิง’ ที่เด้งโดดออกมาจากคุณแม่มารายห์ ทำให้เราอยากรู้ว่าในอดีตซานตาผู้หญิงน่ะมีไหม หรือบทบาทของซานตาสงวนไว้ให้กับผู้ชายอย่างเดียว ไปลองหาข้อมูลดู สรุปคือ ‘มี’ และสตอรี่เบื้องหลังนั้นเกี่ยวเนื่องกับประวัติศาสตร์การกดขี่ทางเพศที่คนไม่ค่อยรู้ และแฝงด้วยประเด็นสิทธิสตรีที่น่าสนใจไม่ใช่น้อย บทความนี้เราจะขอข้ามภูมิหลังของซานตาชายไปก่อน เพราะคิดว่าหลายคนคงทราบกันดีอยู่แล้ว แต่จะขอเริ่มพูดถึงการตีความซานตา คลอส ‘ผู้หญิง’&nbsp;ซึ่งมีมาตั้งแต่ศตวรรษที่ 19 ที่ปรากฏในวรรณกรรมต่างๆ มาเล่าสู่กันฟัง ซานตาหญิง เชื่อมโยงกับบทบาทของการเป็นแม่บ้าน ที่มีเปอร์เซ็นต์เป็นแรงงานผู้อยู่เบื้องหลังเตรียมงานเทศกาลมากกว่าผู้ชาย จากการวิจัยของ มอร่า อีฟส์ (Maura Ives) นักวิชาการวรรณกรรม และศาสตราจารย์มหาวิทยาลัยเท็กซัสเอแอนด์เอ็ม ระบุว่าในศตวรรษที่ 19 เทศกาลคริสต์มาสเชื่อมโยงกับการทำงานหนักของผู้หญิง ซึ่งได้รับมอบหมายให้เตรียมงานฉลองครอบครัวและจัดงานชุมชน นอกจากนี้ ผู้หญิงยังมีแนวโน้มมากกว่าผู้ชายที่จะทำงานในอุตสาหกรรมที่ตอบสนองความต้องการสินค้าตามฤดูกาล เช่น เสื้อผ้า และของเล่น<img src="https://media.thairath.co.th/image/eRVrXubMhr2niNy3fe9gkUE0IFTlnM6uOn6ZEybL3Zse9vA1.jpg" data-id="100764" data-url="https://media.thairath.co.th/image/eRVrXubMhr2niNy3fe9gkUE0IFTlnM6uOn6ZEybL3Zse9vA1.jpg" style="width: auto;" class="fr-fic fr-dib">ผู้หญิงทำงานหนักในช่วงคริสต์มาสจนวารสาร Ladies’ Home Journal ได้ขอร้องให้ผู้อ่านอย่า “เหนื่อยล้ากับการเตรียมตัวสำหรับคริสต์มาส” มากจนเกินไป และมีวรรณกรรมที่พูดถึงซานตา คลอสในฐานะผู้หญิงเกิดขึ้น แล้วแต่ผู้แต่งจะตีความกันไปหลายแนวทาง นักเขียนชาย ชาร์ลส์ เอส. ดิกคินสัน (Charles S. Dickinson) แต่งเรื่อง ‘Mrs. Santa Claus’s Adventure,’ ปรากฏในนิตยสาร Wood’s Household ฉบับวันที่ 1 ธันวาคม ปี 1871 เขาเสนอเรื่องราวคล้ายๆ สุภาษิตสอนหญิง (ที่สอนโดยผู้ชาย) ถึงการที่มิสคลอส ไม่ยอมเชื่อฟังซานตา คลอส ผู้เป็นสามี โดยเธอไม่เชื่อว่าเด็กบางคนซนเกินกว่าจะไปเยี่ยมเยียน เธอพยายามปีนลงปล่องไฟเพื่อส่งของขวัญ และถูกโจมตีด้วยความเกลียดชัง ซึ่งดิกคินสันเน้นย้ำถึงอันตรายที่รอคอยผู้หญิงที่ละทิ้งบ้านไป ถ้าพูดอย่างเข้าใจง่าย การตีความของเขา สะท้อนมุมมองของผู้ชายต่อผู้หญิงว่า เธอมีสิทธิ์ตกเป็นเหยื่อได้เสมอเพราะอ่อนแอ และควรอยู่แต่บ้านเท่านั้น ไม่ต่างอะไรจากการที่เรามาพูดในยุคนี้ว่า ผู้หญิงไม่ควรไปนู่น ไปนี่ เพราะอันตราย ห้ามกลับบ้านดึก ห้ามแต่งตัวโป๊ ฯลฯ ทั้งๆ ที่อันตรายจริงๆ ไม่ได้เกิดจากตัวผู้หญิงเลย ‘Mr. and Mrs. Santa Claus,’ เรื่องสั้นของ ซาร่า โคแนนท์ (Sara Conant) ปรากฏใน Western Rural: Weekly Journal for the Farm &amp; Fireside ฉบับปี 1875 ซึ่งยกย่องความอุทิศตนของผู้หญิงที่ มิสคลอสได้ทำงานเคียงข้างผู้หญิงทั่วอเมริกา เช่น ทำอาหาร ทำความสะอาด และเย็บผ้า ถัดมาในปี 1884 เรื่องราวของมิสคลอสในมุมมองของ ซาราห์ เจ. เบิร์ก (Sarah J. Burke) ในชื่อ ‘Mrs. Santa Claus Asserts Herself’ ฉายให้เห็นถึงซานตาหญิงที่ถูกละเลยโดนซานตา และแฟนๆ ของเขา เธอถูกทิ้งให้อยู่คนเดียว เธอกำนิ้วที่เธอเจ็บจนแทบกระดูกหัก ขณะที่ซานตาเฉิดฉายเร่งความเร็วบนรถเลื่อนของเขา ‘In Santa Claus Land’ ปี 1885 ของ เอด้า เชลตัน (Ada Shelton) ย้ำต่อในบทบาทที่ผู้หญิงคนหนึ่งอยู่ในฐานะเมีย เรื่องนี้ซานตารู้ซึ้งถึงการมีอยู่ของเมีย ซึ่งก็คือมิสคลอส เพราะหากปราศจากการทำงานหนักของเธอ เขาคงไม่มีวันผ่านพ้นวันคริสต์มาสไปได้ แต่ถึงอย่างนั้น เราอาจพูดได้ว่าจะมีกี่คนที่เชิดชูเธอ ได้เท่ากับที่เชิดชูซานตาชายที่ปรากฏตัว ได้ออกไปหาผู้คนทุกวันคริสต์มาสล่ะ? ซานตาหญิงในยุคนั้นจึงเหมือนการแทนภาพบทบาททางเพศของผู้หญิงในชีวิตจริง ที่ถูกคาดหวังให้เป็นเมียที่อยู่เคียงข้างผัว เป็นแม่บ้าน แม่ศรีเรือน คอยซัพพอร์ตผัว ถามว่าผิดไหม ก็ไม่ได้ผิดอะไรที่ผู้หญิงคนหนึ่งจะอยากเป็นแม่บ้าน แต่การที่พวกเธอทำงาน ‘หนักเกิน’ แต่ผู้คนก็ยังยกย่องแต่ซานตาชาย มันก็สะท้อนอะไรได้หลายอย่าง ว่าบทบาทของผู้หญิง ถูกแช่แข็งไว้เป็นเพียงช้างเท้าหลัง หรือเป็นเงาตามตัวผู้ชาย ความพยายามที่จะบอกกับผู้หญิงทุกคนว่าเธอสามารถเป็น ‘ซานตา’ ได้ เพราะเธอมีชีวิตของเธอ ไม่จำเป็นต้องอยู่ใต้เงาผู้ชาย เกิดขึ้นเมื่อปี 1889 โดย แคทารีน ลี เบทส์ (Katharine Lee Bates) นักวิชาการ และนักต่อสู้เพื่อสิทธิเลือกตั้ง มอบความเฟมินิสต์ให้มิสคลอสอย่างน่าชื่นชมผ่าน ‘Goody Santa Claus on A Sleigh Ride’ ที่ทำให้เรารู้จักชื่อของซานตาผู้หญิงครั้งแรก ในชื่อ กู๊ดดี้ (Goody) ไม่ต้องเรียกเธอว่ามิสคลอสตามนามสกุลของซานตาอีกต่อไป เบตต์สร้างกู๊ดดี้ในฐานะซานตาหญิงที่รักงาน และรักสามี และจะไม่ถูกทิ้งไว้ข้างหลังเมื่อซานตาไปส่งของ<img src="https://media.thairath.co.th/image/eRVrXubMhr2niNy3fe9gkeZYv5CzOikr92eKV2JhZ1Me9vA1.jpg" data-id="100764" data-url="https://media.thairath.co.th/image/eRVrXubMhr2niNy3fe9gkeZYv5CzOikr92eKV2JhZ1Me9vA1.jpg" style="width: auto;" class="fr-fic fr-dib"><img src="https://media.thairath.co.th/image/eRVrXubMhr2niNy3fe9gkVKe8wJyWPQxNEuzfajMbp1V2Ae9vA1.jpg" data-id="100764" data-url="https://media.thairath.co.th/image/eRVrXubMhr2niNy3fe9gkVKe8wJyWPQxNEuzfajMbp1V2Ae9vA1.jpg" style="width: auto;" class="fr-fic fr-dib">เบตต์ต้องการส่งเสริมบทบาททางเพศของผู้หญิง ที่สามารถดูแลต้นคริสต์มาสได้ เตรียมของเล่น และออกไปข้างนอกในฐานะซานตาได้ เธอกล้ายืนยันกับสามีอันเป็นที่รักว่า จะไปแจกจ่ายของขวัญ และลงปล่องไฟเอง เพราะไม่มีเหตุผลอะไรที่ซานตา จะเป็นหน้าที่ของผู้ชายอย่างเดียว ซึ่งซานตา คลอสก็รับฟัง และยอมรับมันได้ เป็นอีกครั้งที่วรรณกรรมทำให้เห็นถึงการเกื้อหนุนทางเพศที่ทุกเพศสามารถทำในสิ่งที่อยากทำได้ และการจะอยู่ด้วยกันในสังคม ทุกเพศต้องต่างรับฟัง และเปิดใจซึ่งกันและกัน นับแต่นั้นมา นอกเหนือจากวรรณกรรม โลดแล่นสู่ชีวิตจริง มีผู้หญิงหลายคนที่แต่งตัวเป็นซานตาออกไปให้ของขวัญเด็กๆ ในวันคริสต์มาสอย่างปกติเพิ่มขึ้น เช่น ในปี 1935 นักบินหญิง แนนซี่ เบิร์ด วอลตัน (Nancy Bird Walton) แต่งตัวเป็นซานตาหญิงไปยังมุมตะวันตกเฉียงเหนือของรัฐนิวเซาท์เวลส์ เธอเป็นอาสาสมัครโครงการ Far West Children’s Health Scheme ที่บินไปยังพื้นที่ห่างไกลของออสเตรเลีย และขนส่งผู้ป่วย ไม่ถึงหนึ่งปีหลังจากที่สหรัฐฯ ประกาศสงครามกับญี่ปุ่น ในปี 1942 ซานตาหญิงปรากฏตัวครั้งแรกในห้างสรรพสินค้าในชิคาโก โดยคำบรรยายใต้ภาพของ Associated Press ระบุว่า “ซานตาคลอสผู้หญิงคนนี้ปรากฏตัวขึ้น—แต่งตัวเหมือนมิสเตอร์คลอสยกเว้นหนวด—ที่ห้างสรรพสินค้าในชิคาโก และเด็กๆ ดูมีความสุขกับการบอกเธอว่าพวกเขาอยากได้ของขวัญอะไร” จะเห็นได้ว่าแม้ซานตาคลอสจะเป็นเพศอะไรก็สามารถมอบความสุขเล็กๆ ให้เด็กๆ ในช่วงเทศกาลได้ แต่มิสคลอสก็ยังถูกอธิบายผ่านคำบรรยายในลักษณะ “ส่งต่อความปรารถนาของเด็กๆ ให้กับสามีที่ทำงานหนักของเธอ” ซึ่งก็ยังไม่วายที่จะต้องยกย่องผู้ชายขึ้นมา และมองเธอเป็นตัวแทนของผู้ชายที่ไม่สามารถมาทำหน้าที่ตรงนี้ได้ ยังมีซานตาหญิงหลายคนที่เราเห็นมากขึ้นในยุคนี้ ทั้งผ่านสื่อภาพยนตร์ ซีรีส์ หรือคนที่อยากจะแต่งตัวเป็นซานตาเพื่อมอบความสุขเล็กๆ ให้กับเด็กๆ ในวันคริสต์มาส แม้ว่าบางคนจะยังอคติต่อพวกเธอ เพราะขึ้นชื่อว่า ‘ผู้หญิง’ ไม่ว่าจะสวมหรือไม่สวมชุดซานตาก็ตาม แต่นั่นไม่สำคัญเท่ากับความจริงที่ว่าบทบาทของ ‘ผู้หญิง’ คือการได้ทำทุกบทบาทที่เธออยากทำต่างหาก สุขสันต์วันคริสต์มาส! อ้างอิง: <a href="https://news.trenddetail.com/news/291494.html" rel="noopener noreferrer" target="_blank">https://news.trenddetail.com/news/291494.html</a> <a href="https://www.smithsonianmag.com/history/world-war-ii-america-female-santas-took-reins-180967580/" rel="noopener noreferrer" target="_blank">https://www.smithsonianmag.com/history/world-war-ii-america-female-santas-took-reins-180967580/</a> <a href="https://theconversation.com/how-mrs-claus-embodied-19th-century-debates-about-womens-rights-169588" rel="noopener noreferrer noopener noreferrer" target="_blank">https://theconversation.com/how-mrs-claus-embodied-19th-century-debates-about-womens-rights-169588</a> <a href="https://theconversation.com/santa-was-a-lady-once-is-it-time-to-bring-her-back-149744" rel="noopener noreferrer noopener noreferrer noopener noreferrer" target="_blank">https://theconversation.com/santa-was-a-lady-once-is-it-time-to-bring-her-back-149744</a> <a href="https://thehill.com/changing-america/enrichment/arts-culture/587227-is-mrs-claus-a-feminist-icon/" rel="noopener noreferrer" target="_blank">https://thehill.com/changing-america/enrichment/arts-culture/587227-is-mrs-claus-a-feminist-icon/</a>&nbsp; &nbsp;

การปรากฏตัวในหน้าสื่อของ ซิดนีย์ สวีนีย์ (Sydney Sweeney) มักมาพร้อมกับพาดหัว 'เซ็กซี่' อยู่เกือบตลอดเวลา ทำให้เธอถูกมองเป็นนักแสดงสาวเซ็กซี่ที่รับแต่บทที่ต้องเปลื้องเนื้อเปลื้องหนัง ทั้งที่จริงเธอยังมีอีกหลายๆ มิติที่น่าจดจำ

Sydney Sweeney นักแสดงสาวมากความสามารถที่กลับถูกจดจำที่เรือนร่างสุดเซ็กซี่

นับว่าเป็นคำตอบที่ร้อนแรงไม่แพ้ตัวภาพ เมื่อนักแสดงสาว คริสเต็น สจ๊วต (Kristen Stewart) ตอกกลับถึงกรณีภาพถ่ายสุดวาบหวามของเธอบนปกนิตยสาร Rolling Stone ที่ทำให้เกิดเสียงวิจารณ์กระหน่ำว่าดูแรงเกินเบอร์

Kristen Stewart ตอบกลับถึงคนที่วิจารณ์ภาพของเธอบนปก Rolling Stone

สำหรับกรณีของนักแสดงสาวชื่อดังอย่าง ฮันโซฮี และ ฮเยริ เรื่องส่วนตัวได้กลายเป็นประเด็นระดับประเทศทันที เมื่อตัวละครทั้งหมดในเรื่องล้วนแต่เป็นคนดังเบอร์ต้นของวงการ 

MOVIN’ON

CULTURE

SELF

STYLE

CONVERSATION

VDO

Thoughts

แชร์บทความนี้

แชร์บทความนี้

Author

PATCHSITA PAIBULSIRI

RELATED

HOT TOPICS