ศาลญี่ปุ่นตัดสินให้หญิงข้ามเพศคนหนึ่งสามารถเปลี่ยนเพศได้ แม้จะยังไม่ได้เข้ารับการผ่าตัดแปลงเพศ ซึ่งนับเป็นมูฟเมนต์ที่หลายคนเริ่มมองเห็นความหวังถึงการมีอยู่ของกฎหมายทางเพศที่สนับสนุน LGBTQ+  เพราะศาลมองเห็นความเป็นหญิงของเธอผู้นี้ โดยไม่ตัดสินจากอวัยวะเพศ ทว่าหญิงข้ามเพศอีกคนกลับไม่สามารถเปลี่ยนเพศได้ เนื่องจาก ‘เคยแต่งงาน’ มาก่อน แม้เธอจะผ่าตัดแล้วก็ตาม

ความลักลั่นของการตัดสินว่าใครเป็น ‘เพศหญิง’ จากกรณีหญิงข้ามเพศในญี่ปุ่นที่เปลี่ยนคำนำหน้าได้ แม้ไม่ผ่าตัดแปลงเพศ ขณะที่อีกคนผ่าตัดแล้ว แต่ยังเปลี่ยนไม่ได้ เพราะเธอแต่งงานกับผู้หญิง

ถือเป็นประเด็นการต่อสู้ทางเพศที่น่าจับตาในประเทศญี่ปุ่น เมื่อ<a href="https://mirrorthailand.com/tags/%E0%B8%9C%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%AB%E0%B8%8D%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%A8" rel="noopener noreferrer" target="_blank">หญิงข้ามเพศ</a> 2 คน ลุกขึ้นมาต่อสู้เพื่อสิทธิการได้ใช้คำนำหน้านามเป็น นางสาว หรือ นาง และยืนยันการเป็นเพศ ‘หญิง’ ที่ควรจะถูกรับรองตามกฎหมาย คนหนึ่งทำได้สำเร็จ โดยที่ศาลตัดสินให้เธอสามารถเปลี่ยนเพศได้ แม้จะยังไม่ได้เข้ารับการผ่าตัดแปลงเพศก็ตาม ซึ่งนับเป็นมูฟเมนต์ที่หลายคนเริ่มมองเห็นความหวังถึงการมีอยู่ของกฎหมายทางเพศที่สนับสนุน LGBTQ+ อย่างเป็นรูปธรรมในอนาคตขึ้นมา เพราะศาลมองเห็นความเป็นหญิงของเธอผู้นี้ โดยไม่ตัดสินจากอวัยวะเพศ&nbsp;ทว่าหญิงข้ามเพศอีกคนที่ใช้ชีวิตเป็น<a href="https://mirrorthailand.com/tags/%E0%B8%9C%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%AB%E0%B8%8D%E0%B8%B4%E0%B8%87" rel="noopener noreferrer" target="_blank">ผู้หญิง</a>มานานหลายปี กลับไม่สามารถเปลี่ยนเพศได้ เนื่องจากเหตุผลที่ว่า ‘เคยแต่งงาน’ มาก่อน ซึ่งศาลเห็นว่าขัดต่อรัฐธรรมนูญ แม้ว่าคู่สมรสของเธอ จะมองเธอเป็นผู้หญิงคนหนึ่งมาโดยตลอด และใช้ชีวิตในฐานะคู่รัก<a href="https://mirrorthailand.com/tags/%E0%B9%81%E0%B8%8B%E0%B8%9F%E0%B8%9F%E0%B8%B4%E0%B8%81" rel="noopener noreferrer" target="_blank">แซฟฟิก</a>กันมาอย่างยาวนาน ซึ่งสะท้อนถึงการยังไม่มีชุดความรู้และความเข้าใจเกี่ยวกับความหลากหลายของความเป็นหญิงที่ไม่จำเป็นต้องยึดติดกับการรักได้แค่ผู้ชาย เพราะแม้จะรักผู้หญิงด้วยกัน ก็ไม่ได้หมายความว่าหญิงข้ามเพศจะไม่ใช่ผู้หญิงแต่อย่างใดโดยปกติแล้ว ตามกฎหมายของญี่ปุ่นกำหนดว่า บุคคลที่จะสามารถให้ศาลพิจารณาเปลี่ยนเพศได้ จะต้องมีคุณสมบัติ 5 ประการ ได้แก่ 1. มีอายุ 18 ปีขึ้นไป 2. ยังไม่แต่งงาน 3. ไม่มีบุตรที่ยังไม่บรรลุนิติภาวะ 4. ไม่มีต่อมสืบพันธุ์ หรือสูญเสียการทำงานของต่อมสืบพันธุ์ไปแล้วถาวร และ 5. มีอวัยวะเพศคล้ายกับเพศที่ข้ามมา (เข้ารับการผ่าตัดแปลงเพศ) นั่นทำให้การที่ศาลสูงของญี่ปุ่นอนุมัติการเปลี่ยนเพศของหญิงข้ามเพศคนหนึ่งที่ยังไม่ผ่าตัดเพื่อยืนยันเพศ เรียกเสียงยินดีจากประชาชนหลายต่อหลายคนถึงทัศนคติที่มองหญิงข้ามเพศที่ก้าวพ้นจากอวัยวะเพศศาลสูงฮิโรชิมาเพิ่งตัดสินไปเมื่อวัน 10 กรกฎาคม หลังจากหญิงข้ามเพศผู้มีอายุ 40 ปีปลายๆ ยื่นคำร้องขอเปลี่ยนเพศตามกฎหมาย แต่ถูกศาลชั้นต้นปฏิเสธไปในครั้งแรก ซึ่งเธอก็ต่อสู้กับทนายความต่ออย่างไม่ยอมแพ้ โดยบอกว่า การมีข้อกำหนดว่าต้องผ่าตัดแปลงเพศเท่านั้นถึงจะสามารถเปลี่ยนเพศได้ ทำให้เกิดภาระทางเศรษฐกิจ และทางกายภาพ เพราะแน่นอนว่าไม่ใช่ทุกคนที่มีต้นทุนมากพอที่จะเข้ารับการผ่าตัด หรือกระทั่งมีความพร้อมในเรื่องของการรับมือร่างกายที่เปลี่ยนไป แถมยังเป็นการละเมิดสิทธิความเท่าเทียมตามรัฐธรรมนูญด้วย ทางด้านศาลฎีกาตัดสินว่า การมีข้อกำหนดว่าต้องทำหมันถึงจะสามารถเปลี่ยนเพศได้นั้นขัดต่อรัฐธรรมนูญ และได้ส่งให้ศาลสูงกลับไปพิจารณาอีกครั้ง นำไปสู่ข้อสรุปที่ว่า ศาลตัดสินให้เธอผู้นี้มีสิทธิเป็นผู้หญิงตามกฎหมายได้ เนื่องจากเธอได้ใช้ชีวิตโดยผ่านการเทกฮอร์โมนมาแล้ว ทำให้ร่างกายของเธอได้ข้ามมาเป็นผู้หญิงแล้ว แม้จะยังไม่ได้ผ่าตัดเรียกได้ว่าเป็นสัญญาณเริ่มต้นแห่งการเปลี่ยนแปลงที่อาจนำไปสู่การแก้ไขกฎหมายออกมาอย่างเป็นรูปธรรมเกี่ยวกับสิทธิคนข้ามเพศได้ในอนาคต โดยสมาชิกขององค์กรที่ขับเคลื่อนสิทธิทางเพศอย่าง Japan Alliance for LGBT Legislation ออกแถลงการณ์ว่า “นี่สามารถเปิดประตูให้ผู้หญิงข้ามเพศสามารถเปลี่ยนเพศได้อย่างถูกกฎหมายโดยไม่ต้องเข้ารับการผ่าตัด” แต่ถึงอย่างนั้นก็ยังมีข้อกังวลว่า แล้วสำหรับคนที่ไม่เข้าถึงการเทกฮอร์โมนจนร่างกายเปลี่ยนแปลงเป็นผู้หญิง ก็จะยังไม่สามารถเปลี่ยนเพศได้ใช่หรือไม่? กระทั่งชวนทบทวนถึงคุณสมบัติ 5 ประการนั้นว่า มันยังใช้ได้กับยุคสมัยนี้จริงหรือเปล่าซึ่งในระยะเวลาไล่เลี่ยกัน ก็มีหญิงข้ามเพศวัย 50 ปี ผู้แต่งงานแล้ว ยื่นฟ้องศาลครอบครัวเกียวโต เมื่อวันอังคารที่ 16 กรกฎาคม ให้เปลี่ยนเพศเธอเป็นหญิงตามกฎหมาย โดยกล่าวว่า การห้ามบุคคลที่แต่งงานแล้วไม่ให้เปลี่ยนเพศในทะเบียนครอบครัวมันขัดต่อมาตรา 13 ของรัฐธรรมนูญ ซึ่งคุ้มครองถึงสิทธิส่วนบุคคลในการแสวงหาความสุขนับว่าไม่ค่อยสมเหตุสมผลเท่าไรนักกับการกำหนดว่าคนที่สามารถเปลี่ยนเพศได้จะต้องโสด และต้องไม่ผ่านการแต่งงานกับผู้หญิงด้วยกัน เพราะไม่ถือว่าเป็นผู้หญิงเพราะรักผู้หญิงด้วยกัน รวมถึงละเลยถึงปัจจัยต่างๆ ที่ในบางครั้งคนข้ามเพศบางคนก็อาจจะเพิ่งค้นหาตัวเองเจอในตอนที่แต่งงานไปแล้วก็ได้ โดยในเคสนี้ภรรยาของผู้หญิงข้ามเพศคนนี้ ทราบถึงอัตลักษณ์ทางเพศของเธอตั้งแต่ตอนคบกัน และแน่นอนว่ารักและรับได้ก่อนจะแต่งงานกันด้วยซ้ำ การซัพพอร์ตและความเข้าใจที่มีให้แก่กัน ทำให้เธอเข้ารับการผ่าตัดยืนยันเพศ เปลี่ยนชื่อเป็นผู้หญิง และใช้ชีวิตเป็นผู้หญิงโดยสมบูรณ์ แต่กลับไม่สามารถที่จะเปลี่ยนคำนำหน้าได้เพราะแต่งงานแล้ว โดยที่หากจะเปลี่ยนเพศตามกฎหมายจะต้องหย่ากับภรรยาเท่านั้น ซึ่งนั่นนับว่าไม่แฟร์เอาเสียเลย ทำให้เธอต้องลุกขึ้นมาสู้เพื่อสิทธิของตัวเอง ไปพร้อมๆ กับการยืนยันจะครองคู่กับคนที่เธอรัก“ฉันแต่งงานกับภรรยา ผู้ที่รับรู้มาตลอดว่าข้างในฉันเป็นผู้หญิง และตลอด 9 ปีที่ผ่านมา เราก็ได้สร้างความสัมพันธ์ในครอบครัวอันรักใคร่กลมเกลียว เราช่วยเหลือและเกื้อกูลซึ่งกันและกัน” เธอกล่าวหญิงข้ามเพศญี่ปุ่นทั้ง 2 คน จึงเป็นตัวอย่างการลุกออกมาสู้เพื่อสิทธิของตัวเองในระยะเวลาเดียวกัน และทำให้เกิดการตั้งคำถามถึงกฎหมายของญี่ปุ่น ที่การชี้ถูก ชี้ผิด ว่าใครสมควรได้เป็น ‘ผู้หญิง’ เต็มตัว ยังขึ้นอยู่กับศาล ไม่ได้ออกเป็นกฎหมายชัดเจนอย่างเป็นรูปธรรม และทำให้เกิดข้อถกเถียงว่า ถ้าแต่งงานแล้วจะไม่ถือเป็นผู้หญิงหรือ? ถ้าชอบผู้หญิงจะไม่นับเป็นผู้หญิงหรือ? ถ้ามีความสุขกับการเก็บงูไว้จึงไม่เทกฮอร์โมน ก็จะไม่ถือเป็นผู้หญิงหรือ? ฯลฯ คำถามเหล่านี้เป็นสิ่งที่รัฐอาจต้องทำการบ้านมากขึ้น เพื่อจะมอบสิทธิให้กับประชาชนได้อย่างที่ควรจะเป็นมากที่สุด และวันหนึ่งก็เป็นสิ่งที่รัฐไทยเองต้องทำการบ้านด้วยเช่นกันอ้างอิง:<a href="https://www.japantimes.co.jp/news/2024/07/16/japan/crime-legal/gender-change-lawsuit/" rel="noopener noreferrer" target="_blank">https://www.japantimes.co.jp/news/2024/07/16/japan/crime-legal/gender-change-lawsuit/ </a><a href="https://www.nbcnews.com/nbc-out/out-news/japan-court-transgender-gender-change-surgery-rcna161533" rel="noopener noreferrer" target="_blank">https://www.nbcnews.com/nbc-out/out-news/japan-court-transgender-gender-change-surgery-rcna161533 </a>

เพื่อให้เห็นภาพชัดขึ้น อาเจะห์คือจังหวัดที่ยังมีการลงโทษคนด้วยการเฆี่ยนตี และมีกฎหมายบังคับให้ผู้หญิงต้องสวมใส่ฮิญาบ อีกทั้งผู้หญิงส่วนมากยังต้องอยู่แต่ในบ้านและมีโอกาสทางการศึกษาและอาชีพน้อยกว่าผู้ชายหลายเท่า ดังนั้น สำหรับพื้นที่อื่นๆ บนโลกนี้ การมีผู้หญิงเป็นเจ้าของร้านกาแฟคงไม่ใช่เรื่องแปลกใหม่อะไร แต่สำหรับที่อาเจะห์ นี่เป็นเรื่องที่น่าพูดถึง

Morning Mama 
ร้านกาแฟโดยผู้หญิงเพื่อผู้หญิงในจังหวัดอาเจะห์ พื้นที่สุดคอนเซอร์เวทีฟ ในประเทศอินโดนีเซียที่ร้านกาแฟคือ ‘โลกของผู้ชาย’ มาตลอดหลายปี


Ashley Ai-Xi คือนักแสดงหนังโป๊ชาวไต้หวันที่ออกมาบอกเล่าประเด็นเรื่องการแกล้งเสร็จของผู้หญิง ให้คนได้แวะกลับมาทำความเข้าใจเรื่องนี้กันอีกสักครั้ง

 มุมมองเรื่องการแกล้งเสร็จ ของ Ashley Ai-Xi นักแสดงหนังโป๊ชาวไต้หวันผู้มีอีกหนึ่งอาชีพเป็นครูสอน รร. กวดวิชา

‘Pink Wheels’ คือกลุ่มตำรวจหญิงชาวปากีสถาน ที่สวมฮิญาบ ขี่สกู๊ตเตอร์สีชมพูจำนวน 10 คัน เข้าไปในเมืองเพื่อรับเรื่องร้องเรียน และช่วยเหลือผู้หญิงที่เผชิญความรุนแรง เนื่องจากเหยื่อหลายคนคิดว่าจะ “ไม่ได้รับความเป็นธรรม” จากตำรวจชายที่ไม่เข้าใจความเจ็บปวดของพวกเธอ 

MOVIN’ON

CULTURE

SELF

STYLE

VDO

CONVERSATION

MIRROR50

PR-NEWS

Social Issues

แชร์บทความนี้

แชร์บทความนี้

Author

PATCHSITA PAIBULSIRI

RELATED

HOT TOPICS