วัดที่สร้างโดย ‘ยายแฟง’ โสเภณีไทย หลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่เชื่อมโยงอาชีพโสเภณีกับศาสนาพุทธเข้าด้วยกัน

‘วัดคณิกาผล’ อายุ 189 ปี ที่สร้างโดย sex worker รุ่นบุกเบิก หลักฐานทางประวัติศาสตร์คู่เยาวราชที่บอกว่าโสเภณีเคยถูกกฎหมาย และไม่ได้เป็นภัยต่อเมืองพุทธ 

เรือนร่างของผู้หญิงถูกควบคุมจากคนในสังคม และขนบธรรมเนียมไทยกันมาอย่างยาวนาน คนจำนวนหนึ่งมักหาเหตุผลมาวาดภาพอาชีพ โสเภณี, กะหรี่, หญิงขายบริการ, sex worker หรือตามแต่จะสะดวกเรียก ให้เป็นสัญลักษณ์ของการผิดจารีตขัดต่อศีลธรรมอันดีของเมืองพุทธ เป็นหญิงนอกคอกไร้คุณค่า เพราะใช้ร่างกายทำมาหากิน นับตั้งแต่สมัยจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ ออกพระราชบัญญัติการค้าประเวณี พ.ศ. 2503 ให้การค้าประเวณีเป็นสิ่งผิดกฎหมาย และดูเหมือนค่านิยมที่ฝังลึกในความคิดของคนไทยจะส่งต่อมาอย่างต่อเนื่องจนถึงปัจจุบันที่ยังมีคนบางกลุ่มต่อต้านอาชีพดังกล่าว แต่หากย้อนไปให้ไกลก่อนกฎหมายกีดกันอาชีพโสเภณีจะเกิดขึ้น ในอดีตอาชีพนี้ ‘ไม่ผิดกฎหมาย’ และดูเหมือนว่า ‘ความพุทธ’ จะไม่ได้เป็นผลต่ออาชีพ หรือมีส่วนทำให้ศาสนาเสื่อมเสียเพราะ ‘วัดคณิกาผล’ หรือวัดที่สร้างโดย ‘ยายแฟง’ โสเภณีไทยยุคบุกเบิก คือหลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่เชื่อมโยงอาชีพโสเภณีกับศาสนาพุทธเข้าด้วยกัน และร่างกายของผู้หญิงไม่ได้เป็นภัยต่อศาสนาไม่กี่วันที่ผ่านมา เราผ่านถนนเยาวราชพอดี จึงแวะเวียนไปเยือน วัดคณิกาผล ซึ่งตั้งอยู่ตรงข้ามกับ สน.พลับพลาไชย ข้างหน้าวัดมีประวัติวัดทั้งภาษาไทย และภาษาอังกฤษ ให้นักท่องเที่ยวได้อ่าน สรุปใจความคร่าวๆ ได้ว่า วัดคณิกาผล เป็นวัดราษฎร์ฝ่ายมหานิกาย สร้างเมื่อปี พ.ศ. 2376 หรือในรัชกาลที่ 3 โดย คุณยายแฟง เดิมทีวัดมีชื่อเต็มว่า วัดใหม่ยายแฟง คุณยายแฟง มีอาชีพเป็นเจ้าสำนักหญิงงามเมืองในตรอกเต๊า เธอมีจิตศรัทธาในพระพุทธศาสนา จึงร่วมกับเหล่าหญิงงามเมืองในสำนักจัดสร้างวัดขึ้นมา และต่อมาบุตรหลานของคุณยายแฟง ก็ได้ซ่อมแซมบูรณะวัดนี้ขึ้นมาใหม่ และได้เปลี่ยนชื่อเป็นวัดคณิกาผลในสมัยรัชกาลที่ 4 ซึ่งมีความหมายว่า วัดที่สร้างจากผลประโยชน์ของหญิงคณิกาการที่รัชกาลที่ 4 โปรดเกล้าฯ พระราชทานนามว่า วัดคณิกาผล ให้ยายแฟง ถือเป็นการบอกอย่างแน่ชัดว่า สมัยก่อนอาชีพโสเภณี ไม่ได้เป็นภัยต่อผู้คน แต่เป็นเพียงอาชีพสุจริตอาชีพหนึ่งเท่านั้น และการที่โสเภณีรวมตัวกันสร้างวัดซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของศาสนาพุทธ คือการรวมความคอนทราสต์กันระหว่างการเหยียดอาชีพโสเภณี หรือร่างกายผู้หญิง กับศาสนาที่ผู้คนนับถือ และอุปโลกน์กันเอาเองในปัจจุบันว่า อาชีพดังกล่าว หรือการโชว์เรือนร่างของหญิงสาวนั้นขัดต่อศาสนา วัดคณิกาผลจึงเป็นไอคอนสำคัญคู่ถนนเยาวราชตั้งแต่อดีตที่โสเภณียังไม่ผิดกฎหมายมาจนถึงยุคที่โสเภณีผิดกฎหมายยันปัจจุบัน และสื่อสารบอกผ่านเหนือกาลเวลาว่า โสเภณี เป็นเพียงอาชีพหนึ่งที่อยู่ร่วมกับสังคมไทยมาอย่างช้านานอาจารย์สมฤทธิ์ ลือชัย นักวิชาการด้านประวัติศาสตร์ เคยกล่าวไว้ว่า โรงโสเภณีสมัยก่อนไม่ใช่ธุรกิจผิดกฎหมาย รัฐจัดเก็บภาษีอย่างถูกต้อง ซึ่งโรงโสเภณีของยายแฟง นับเป็นโรงโสเภณีชั้นสูงในสมัยนั้น บทความของเว็บไซต์ศิลปวัฒนธรรม ระบุว่า ตรอกเต๊า หรือเยาวราชซอย 8 เป็นที่ตั้งสำนักโสเภณีอันโด่งดัง คือ โรงหญิงหากินของยายแฟง โดยยายแฟงมีลูกสาวชื่อ กลีบ ซึ่งต่อมามารับช่วงกิจการแทนยายแฟง เรียกโรงแม่กลีบ เหตุที่ทำให้โรงของยายแฟงมีชื่อเสียงโด่งดัง เพราะคุณภาพคับแก้วโดดเด่นจากโรงอื่น ห้องของบรรดาสาวๆ โสเภณีจะตกแต่งราวกับเป็นห้องลูกสาวคหบดี มีม้าคันฉ่องตั้งพานเครื่องแป้งถม โถถมปริกทอง ยันน้ำถม กระโถนเงิน และมีมุ้งขาวสะอาดน่าหลับนอน&nbsp;การควบคุมอาชีพโสเภณีในยุคนั้นก็เป็นไปอย่างเข้มงวด รัฐมีรายได้จากค่าธรรมเนียมการออกใบอนุญาตและเก็บเงินรายได้จากหญิงโสเภณี โดยนายโรงเสียค่าธรรมเนียมขอรับใบอนุญาต ฉบับละ 30 บาท สำหรับใบอนุญาตที่มีอายุความ 3 เดือน ส่วนโสเภณี เสียค่าธรรมเนียมฉบับละ 12 บาท มีอายุความ 3 เดือน หากตั้งโรงหญิงนครโสเภณีโดยไม่มีใบอนุญาต หรือใช้ใบอนุญาตของผู้อื่น จะต้องเสียค่าปรับไม่เกิน 200 บาท หรือจำคุกไม่เกิน 6 เดือน หรือทั้งจำทั้งปรับ ซึ่งตอนนั้นก็ไม่มีกฎหมายข้อใดมาอ้าง หรือบอกกล่าวว่ามันขัดต่อคุณธรรมอันดีของประเทศไทยแต่อย่างใด แม้กระทั่งในสมัยรัชกาลที่ 5 เคยมีพระราชบัญญัติป้องกันสัญจรโรค รัตนโกสินทรศก 127 บังคับให้โสเภณีทุกคนจดทะเบียนจากเจ้าพนักงาน และตรวจร่างกายเพื่อป้องกันโรค เสียค่าจดทะเบียนฉบับละ 12 บาท ทำ 3 เดือนครั้ง ซึ่งก็ดูจะเป็นประโยชน์กับผู้ซื้อเมื่อมันถูกกฎหมาย แน่นอนว่าส่งผลดีต่อตัวโสเภณีอยู่แล้วในแง่การถูกคุ้มครอง แล้วระดับความคิดของคนสมัยนั้นล่ะ? บทความเรื่อง “นครโสเภณีหรือเมืองมหาวิทยาลัย” โดย บัณฑิต จุลาสัย และรัชดา โชติพานิช ซึ่งเผยแพร่ในนิตยสารศิลปวัฒนธรรม ฉบับพฤษภาคม พ.ศ. 2559 หยิบยกประกาศในหนังสือพิมพ์ไทย เมื่อ พ.ศ. 2462 ซึ่งเขียนถึงโสเภณี รวมถึงยายแฟงไว้ว่า“วิธีที่จะหาหญิงเข้าอยู่ในคณะนี้ ยายต้องลงทุนทรัพย์มากมาย คือรับซื้อหญิงเสเพลมาไว้เปนทาสอย่างหนึ่ง หรือหญิงที่ติดตามชายไปโดยทางชู้สาว และชายพาไปขายไว้เปนทาสอย่างหนึ่ง บางทีผู้ที่ประพฤติตนเปนหญิงแพสยาได้สมัครเข้าหาเงินเองบ้าง จนมีคำเล่าลือว่าพวกนายโรงหญิงนครโสเภณีได้พากันร่ำรวยด้วยการหาเงินในทางนี้มากมาย ถึงกับได้สร้างวัดขึ้นวัดหนึ่งซึ่งอยู่ที่น่าบ้านพระอนุวัตน์ราชนิยม ให้ชื่อว่า วัดคณิกาผล (ผลที่สร้างขึ้นด้วยทรัพย์ของหญิงนครโสเภณี) ปรากฏอยู่จนทุกวันนี้ แต่ชาวบ้านมักเรียกชื่อโดยตรงว่า วัดใหม่ยายแฟง”จะเห็นได้ว่าในปี พ.ศ. 2462 การใช้คำว่า ‘ผู้ที่ประพฤติตนเปนหญิงแพสยา’ ก็อนุมานได้ว่าเป็นการเหยียดเพศหญิง และเหยียดอาชีพโดยตรงซึ่งนับเป็นเรื่องปกติของยุคสมัยนั้นๆ แต่มันแปลกตรงที่ยุคสมัยนี้ ก็ยังมีคนคิดอย่างเหมารวมในทำนองนี้อยู่ เพราะจริงๆ การประกอบอาชีพโสเภณีนั้นมีด้วยกันหลายปัจจัย และหากปัจจัยหนึ่งนั้นมันหมายถึงว่า ‘ชอบเซ็กซ์’ ก็ไม่เห็นจะผิดบาปอะไร เพราะหลายคนก็ชอบเซ็กซ์ และอยากทำมันเป็นอาชีพ แต่ดูเหมือนการชอบเซ็กซ์ของผู้หญิง กับผู้ชาย จะโดนตำหนิต่างกันลิบลับ ซึ่งก็เข้าใจได้ในบริบทอดีตที่ความเท่าเทียมทางเพศยังไม่เกิดขึ้น แต่อย่างที่เราบอก น่าแปลกใจมากกว่าที่ความคิดเมื่อหลายร้อยปีก่อนมันยังมีอยู่ในปัจจุบันที่คนยังเหยียดเพศกันอยู่มากกว่า&nbsp;หน้าตาของวัดคณิกาผลในวันนี้ บริเวณกำแพงหลังพระอุโบสถมีซุ้มประดิษฐานรูปปั้นครึ่งตัวของยายแฟง พร้อมอักษรจารึกที่ฐานของแท่นรูปปั้นว่า วัดคณิกาผลนี้สร้างเมื่อพุทธศักราช 2376 โดย คุณยายแฟงบรรพบุรุษของตระกูลเปาโรหิตย์ และยังมีของดั้งเดิมตั้งแต่แรกเริ่มสร้างวัด ได้แก่ พระประธาน พระวิหาร พระระเบียง พระปรางค์เล็ก 1 องค์ ตู้ลายรดน้ำของเก่าหลายใบ พื้นลายกนกเปลว เขียนเรื่องรามเกียรติ์ หอระฆัง ก่ออิฐถือปูนแบบเก่า หลังคาประดับลายปูนปั้นเขียนสีตั้งอยู่หลังพระอุโบสถ นอกจากนั้นเป็นของใหม่ที่ปรับปรุงตามยุคสมัยปัจจุบันผู้คนนิยมมาขอพรเรื่องความรัก รวมไปถึงโชคลาภกับยายแฟง แล้วแต่ความเชื่อของบุคคล แต่สิ่งหนึ่งที่เราอยากได้จากการไปวัดคณิกาผลคือการตั้งคำถามกับสภาพสังคมตอนนี้ว่า ขณะที่สังคมเจริญทางวัตถุมากขึ้นตามยุคสมัยที่เปลี่ยนไป แต่ทำไมบางความคิดถึงยังไม่เจริญตาม หรือถดถอยลงด้วยซ้ำ เช่นเดียวกับเรื่อง ‘โสเภณีถูกกฎหมาย’ ที่เมื่อก่อนเคยถูกกฎหมาย แต่วันนี้ไม่ถูกกฎหมาย มันก็น่าคิดอยู่นะ ว่ามันเกิดอะไรขึ้นกับสังคมอ้างอิง: <a href="https://www.faiththaistory.com/kanikapol/" rel="noopener noreferrer" target="_blank">https://www.faiththaistory.com/kanikapol/</a> <a href="https://www.silpa-mag.com/history/article_24556" rel="noopener noreferrer" target="_blank">https://www.silpa-mag.com/history/article_24556</a> <a href="https://www.silpa-mag.com/history/article_51528" rel="noopener noreferrer" target="_blank">https://www.silpa-mag.com/history/article_51528</a> รูปภาพจาก&nbsp;<a href="https://www.facebook.com/tiawdaingaimaak" rel="noopener noreferrer" target="_blank">https://www.facebook.com/tiawdaingaimaak</a>&nbsp;

ในปี 1982 ณ โรงพยาบาลเฉพาะทางด้านสุขภาพสตรีอันเงียบสงัดนอกเมืองซานฟรานซิสโก เมื่อ Victoria นักดำน้ำถ้ำมืออาชีพที่มีบุตรยาก ได้เข้ามาปรึกษา Doctor Elizabeth สูตินรีแพทย์ชื่อดัง แต่เรื่องราวกลับซับซ้อนขึ้นเมื่ออดีตของ Victoria มีความเชื่อมโยงกับคดีลักพาตัวเด็กหญิงอายุ 10 ปี ที่หายสาบสูญ… 

The Blue Hole ดำดิ่งสู่ความมืดมิดในจิตใจมนุษย์ ศิลปะการแสดงแนว Psychological Thriller โดย The Cave Studio of Acting and Theatre

มิลลี บ็อบบี้ บราวน์ คือนักแสดงเด็กที่ถูกโจมตีเรื่องภาพลักษณ์เมื่อเติบโตขึ้นของเธออย่างรุนแรง และเมื่อมองย้อนกลับไป อดีตนักแสดงเด็กหลายคนต่างก็เผชิญสิ่งเหล่านี้เช่นเดียวกัน

Millie Bobby Brown และเด็กสาวคนอื่นๆ เมื่อบางครั้งการเติบโตของนักแสดงเด็กก็เจ็บปวด จากการถูก ‘ชำแหละ’ โดยสื่อ

“ฉันก็แค่มนุษย์คนนึงที่มีจิตใจเช่นกัน ฉันอึดอัด ฉันติดแหง็ก ไม่น่าเลย เกลียดตัวเอง” เป็นคำสารภาพของซูเปอร์สตาร์ เซเลน่า โกเมซ (Selena Gomez) ที่ก็รู้สึกเหมือนกับเราๆ กับกราฟชีวิตที่เราได้เห็นเธอตั้งแต่การเป็นดาราเด็ก นักร้องเพลงฮิต คู่รักขวัญใจมหาชน ไปจนถึงมนุษย์ที่หัวใจแตกสลาย อารมณ์ซึมเศร้า โรคแพ้ภูมิตัวเอง ผู้ก่อตั้งแบรนด์เครื่องสำอางค์ ผู้ก่อตั้งมูลนิธิที่สนับสนุนการรักษาจิตใจ จนถึงการหมั้นหมายกับคนรักที่ช่วยกันผลักดันอัลบั้มใหม่ล่าสุดอย่าง I said I love you first

รักเก่า รักใหม่ มิตรภาพ การเติบโต ส่วนผสมอันกลมกล่อมใน I said I love you first อัลบั้มที่สร้างด้วยหัวใจของ Selena Gomez ที่มีคนรักอย่าง Benny Blanco เป็นโปรดิวเซอร์

MOVIN’ON

CULTURE

SELF

STYLE

VDO

CONVERSATION

MIRROR50

PR-NEWS

Movement

แชร์บทความนี้

แชร์บทความนี้

Author

PATCHSITA PAIBULSIRI

RELATED

HOT TOPICS