มาร์กาเรต ฟอน ทรอตตา (Margarethe von Trotta) คือ 'คุณแม่' แห่งอุตสาหกรรมภาพยนตร์เยอรมัน ที่มีจุดเด่นที่การมุ่งหน้าวิพากษ์สังคมการเมือง สำรวจความขัดแย้งของผู้คนตลอดจนสภาพจิตใจบอบช้ำดำมืดหลังสงคราม

Margarethe Von Trotta คนทำหนังชาวเยอรมัน ผู้ตั้งมั่นที่จะบอกเล่าเรื่องราวของ ‘ผู้หญิง’ ผ่านหนังของเธอ

"จริงแท้ที่ว่าเวลานี้ คนทำหนังผู้หญิงเริ่มถูกพูดถึงและมีบทบาทในเวทีรางวัลต่างๆ รวมถึงออสการ์ กระนั้น ก็ยังจำเป็นอย่างยิ่งที่เราต้องบอกไว้ด้วยว่า ภาพแทนและการถูกพูดถึงของผู้หญิงในอุตสาหกรรมภาพยนตร์ไม่ได้แปลว่าความเท่าเทียมจะเกิดขึ้นแล้วในประเทศอื่นๆ และในวัฒนธรรมอื่นๆ ตัวอย่างเช่นในอิหร่าน ผู้หญิงยังต้องเผชิญหน้ากับกำแพงการเลือกปฏิบัติทางเพศและการกีดกันต่างๆ พวกเธอยังต้องต่อสู้อย่างหนักเพื่อให้ได้มาซึ่งสิทธิขั้นพื้นฐาน ดังนั้น มันจึงเป็นทั้งความหวังและทั้งความเศร้าที่ความก้าวหน้าของผู้หญิงในอุตสาหกรรมภาพยนตร์ หาได้สะท้อนถึงภาพรวมของสากลโลกเลย"มาร์กาเรต ฟอน ทรอตตา (Margarethe von Trotta)&nbsp;คือ 'คุณแม่' แห่งอุตสาหกรรมภาพยนตร์เยอรมัน เธอเป็นหนึ่งในหัวขบวนคนทำหนังกลุ่ม New German Cinema หรือภาพยนตร์เยอรมันยุคใหม่ที่เป็นกระแสขึ้นมาช่วง 1962-1982 หรือคือหลังจากที่เยอรมนีผ่านสงครามโลกครั้งที่สองมา จุดเด่นของภาพยนตร์ในกลุ่มนี้คือมักเป็นหนังที่มุ่งหน้าวิพากษ์สังคมการเมือง สำรวจความขัดแย้งของผู้คนตลอดจนสภาพจิตใจบอบช้ำดำมืดหลังสงคราม&nbsp;"การเติบโตในเบอร์ลินช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ทำให้ฉันสนใจการเมืองโดยธรรมชาติอยู่แล้ว ฉันทำหนังที่มีพูดถึงการเมืองเป็นธีมใหญ่ แม้บางเรื่องจะเป็นเรื่องราวของผู้หญิงคนหนึ่งก็ตาม แต่ก็มักเป็นเรื่องของผู้หญิงที่ได้รับผลกระทบจากการเมืองของประเทศ" ฟอน ทรอตตา เคยกล่าวไว้ ทั้งนี้ เธอเข้าสู่อุตสาหกรรมภาพยนตร์ด้วยการเป็นนักแสดงให้ ไรเนอร์ แวร์เนอร์ ฟาสส์บินเดอร์ (Rainer Werner Fassbinder) คนทำหนังชาวเยอรมนีและถือเป็นหนึ่งในหัวขบวนสำคัญของกลุ่ม New German Cinema ก่อนที่ในเวลาต่อมา เธอจะออกเดินทางไปยังปารีส ประเทศฝรั่งเศสและได้ดูหนังของ อัลเฟร็ด ฮิตช์ค็อก (Alfred Hitchcock) คนทำหนังชาวอเมริกันกับหนังของกลุ่ม French New Wave หรือภาพยนตร์ฝรั่งเศสคลื่นลูกใหม่ที่เต็มไปด้วยผู้กำกับทั้งชายและหญิง "จำได้เลยว่าฉันลุกขึ้นยืน พูดว่า 'ฉันเกิดมาเพื่อทำสิ่งนี้ไปทั้งชีวิตล่ะ' แต่ในปี 1962 เรานึกภาพไม่ออกเลยว่าผู้หญิงจะเป็นผู้กำกับได้ยังไง และเรื่องนี้ฝังอยู่ในจิตใต้สำนึกฉันมาตลอด ตอนที่ New German Cinema ก่อตัวขึ้น ฉันก็เริ่มอยู่ในงานแสดงแล้ว และพยายามเข้าไปมีส่วนในการเคลื่อนไหวของกลุ่มภาพยนตร์นี้ผ่านงานแสดงล่ะ"หนังเรื่องแรกของฟอน ทรอตตา ก็สำแดงความเป็นเธอออกมาอย่างแจ่มชัดด้วยการจับจ้องไปยังภาวะความว้าวุ่นทางการเมืองและตัวตนของผู้คน The Lost Honor of Katharina Blum (1975) หนังดราม่าเล่าถึงแม่บ้านธรรมดาคนหนึ่งที่หลับนอนกับชายแปลกหน้า วันต่อมามีตำรวจมาจับเธอไปสอบสวน โดยอ้างว่าชายแปลกหน้าคนดังกล่าวมีส่วนสั่นคลอนความมั่นคงของประเทศ หญิงสาวจึงตกที่นั่งลำบากเพราะกระบวนการสืบสวนและสายตาของสังคมเริ่มทำลายเธออย่างช้าๆ จนไม่เหลือเค้าโครงชีวิตรูปแบบเดิมที่เธอจำได้<img src="https://media.thairath.co.th/image/tMFxbmbu1jPwmymE5lJXapzR5p97AHnF1Qy8GvCHj1Ue9vA1.jpg" data-id="101710" data-url="https://media.thairath.co.th/image/tMFxbmbu1jPwmymE5lJXapzR5p97AHnF1Qy8GvCHj1Ue9vA1.jpg" style="width: auto;" class="fr-fic fr-dib"><img src="https://media.thairath.co.th/image/tMFxbmbu1jPwmymE5lJXamPxflG3vXtOKMp1V2bJDfA4hIe9vA1.jpg" data-id="101710" data-url="https://media.thairath.co.th/image/tMFxbmbu1jPwmymE5lJXamPxflG3vXtOKMp1V2bJDfA4hIe9vA1.jpg" style="width: auto;" class="fr-fic fr-dib">ตามมาด้วย The Second Awakening of Christa Klages (1978) หนังยาวลำดับที่สองที่พูดถึงชะตากรรมสุดแร้นแค้นและสู้ชีวิตของหญิงสาวชาวเยอรมันที่ก่ออาชญากรรมปล้นธนาคารเพื่อหาเงินมาให้ศูนย์รับเลี้ยงเด็ก ในเวลาต่อมามันถูกพิจารณาว่าเป็นหนังที่เต็มไปด้วยลายเซ็นของฟอน ทรอตตา ไม่ว่าจะเรื่องราวความสัมพันธ์ของผู้หญิงและการต้องเผชิญหน้ากับความรุนแรงต่างๆ ในสังคม นอกจากนี้ หนังเรื่องต่อๆ มาของเธออีกหลายเรื่องก็ชวนสำรวจประเด็นแหลมคม (ทั้งในเวลานั้นและในเวลานี้) อย่างการทำแท้ง, การคุมกำเนิดของผู้หญิง, ความรุนแรงในสถานที่ทำงานและบทบาทที่สังคมมอบให้ผู้หญิง ซึ่งส่วนใหญ่แล้วล้วนถูกบอกเล่าผ่านสายตาของตัวละครหญิงที่ต้องเผชิญหน้ากับสถานการณ์เหล่านี้ไม่ทางใดก็ทางหนึ่งสำหรับฟอน ทรอตตา เธอเฝ้ามองการเคลื่อนผ่านของโลกและสังคมมาหลายทศวรรษ นับจากวันแรกๆ ที่เธอไม่รู้หรือแม้แต่ไม่อาจคิดฝันว่าผู้หญิงจะเป็นผู้กำกับได้ มาจนถึงวันที่ผู้หญิงได้รับการยกย่องในฐานะคนทำหนังอย่างในปัจจุบัน รวมถึงงานสายต่างๆ ที่ผู้หญิงเริ่มมีบทบาทมากขึ้นกว่าเดิม "อย่างเมื่อสัก 20 ปีก่อน ผู้สื่อข่าวสายการเมืองหรือรายการทอล์กโชว์ก็มีแต่ผู้ชายทั้งนั้น กล่าวได้ว่าอาชีพที่มีหน้ามีตาในสังคมน่ะเป็นของผู้ชายเสียส่วนมาก ฉันเองก็เป็นผู้หญิงและเคยต้องรับมือกับความท้าทายพวกนี้มาก่อน คือต่อให้ฉันไม่ได้เป็นเฟมินิสต์ การต้องเจอเรื่องพวกนี้ในสายงานก็คงทำให้ฉันเป็นเฟมินิสต์เข้าจนได้สักวันหนึ่ง กระนั้น การเป็นเฟมินิสต์ก็หมายถึงการเข้าใจสภาพงานและความเป็นจริงด้วย ฉันไม่ใช่คนประเภทที่เชื่อว่าผู้ชายแย่ทุกคนและผู้หญิงดีงามทุกคนหรอก โลกของฉันไม่ได้มีแค่ด้านเดียวแบบนั้น" ฟอน ทรอตตาว่าทั้งนี้ แม้เธอจะรู้สึกว่าผู้หญิงได้รับการยอมรับในสายงานต่างๆ มากแล้วก็ตาม กระนั้นก็ไม่ได้หมายความว่าความเท่าเทียมจะเกิดขึ้นแล้วทั้งโลก "ฉันติดตามสถานการณ์ของผู้หญิงในอิหร่านมานานมากๆ และสนใจภาพยนตร์อิหร่านอยู่แล้วด้วย ฉันสงสัยใคร่รู้เสมอว่ามีผู้หญิงในประเทศอื่นๆ มากน้อยแค่ไหนที่มีกำลังพอจะทำหนังว่าด้วยการที่พวกเธอถูกกดขี่ออกมาได้ ฉันเองมีเพื่อนเป็นนักเขียนชาวอิหร่านที่ใช้ชีวิตในปารีส เธอช่วยอธิบายให้ฉันเข้าใจความขัดแย้งต่างๆ ในสถานการณ์ที่อิหร่าน และทุกครั้งไป เราก็หวังให้เกิดการเปลี่ยนแปลงขึ้นในประเทศ หรืออย่างน้อยก็ขอให้มีสัญญาณว่าในที่สุดผู้หญิงก็มีโอกาสได้กำหนดอนาคตของพวกเธอเองเสียที"หนังยาวลำดับล่าสุดของฟอน ทรอตตาคือ Ingeborg Bachmann - Journey Into the Desert (2023) ว่าด้วยชีวิตของกวีหญิงชาวออสเตรียอย่าง อิงแบร์ก บาชมันน์ ตัวหนังได้รับคำชมเชยว่าฟอน ทรอตตา ยังคงสนใจมุ่งหน้าสำรวจตัวตนของผู้หญิงและความสัมพันธ์ของตัวละครกับคนรอบตัวอย่างคมคาย โดยตัวหนังเข้าชิงรางวัลภาพยนตร์ยอดเยี่ยมจากเทศกาลหนังนานาชาติเบอร์ลินด้วย<img src="https://media.thairath.co.th/image/tMFxbmbu1jPwmymE5lJXas9WfZRfKiApq3JJNSnAEqce9vA1.jpg" data-id="101710" data-url="https://media.thairath.co.th/image/tMFxbmbu1jPwmymE5lJXas9WfZRfKiApq3JJNSnAEqce9vA1.jpg" style="width: auto;" class="fr-fic fr-dib"><img src="https://media.thairath.co.th/image/tMFxbmbu1jPwmymE5lJXao83vDorlk4eMVT7fyIRo8Qe9vA1.jpg" data-id="101710" data-url="https://media.thairath.co.th/image/tMFxbmbu1jPwmymE5lJXao83vDorlk4eMVT7fyIRo8Qe9vA1.jpg" style="width: auto;" class="fr-fic fr-dib"><img src="https://media.thairath.co.th/image/tMFxbmbu1jPwmymE5lJXauv2M8bEhXIDyn8HNtTCOeIe9vA1.jpg" data-id="101710" data-url="https://media.thairath.co.th/image/tMFxbmbu1jPwmymE5lJXauv2M8bEhXIDyn8HNtTCOeIe9vA1.jpg" style="width: auto;" class="fr-fic fr-dib">อ้างอิง<a href="https://egs.edu/biography/margarethe-von-trotta/" rel="noopener noreferrer" target="_blank">https://egs.edu/biography/margarethe-von-trotta/</a> &nbsp;<a href="https://universalcinema.ca/interview-with-margarethe-von-trotta/" rel="noopener noreferrer" target="_blank">https://universalcinema.ca/interview-with-margarethe-von-trotta/&nbsp;</a>&nbsp;<a href="https://www.terheijne.net/works/margarethe-von-trotta/" rel="noopener noreferrer" target="_blank">https://www.terheijne.net/works/margarethe-von-trotta/</a>&nbsp;<a href="https://www.cccb.org/en/participants/file/margarethe-von-trotta/239820" rel="noopener noreferrer" target="_blank">https://www.cccb.org/en/participants/file/margarethe-von-trotta/239820</a>&nbsp;<a href="https://www.proquest.com/openview/ae1a6e6af3d27428b876a4849098d8d4/1?pq-origsite=gscholar&cbl=18750&diss=y" rel="noopener noreferrer" target="_blank">https://www.proquest.com/openview/ae1a6e6af3d27428b876a4849098d8d4/1?pq-origsite=gscholar&amp;cbl=18750&amp;diss=y</a>&nbsp;

กลายเป็นเรื่องช็อกสำหรับหลายคนโดยเฉพาะแฟนผลงานของ Neil Gaiman ผู้เขียนนวนิยายเด็กและงานแฟนตาซีชื่อดังอย่าง Caroline, The Graveyard Book, The Sandman, American Gods ฯลฯ เมื่อมีผู้หญิงกว่า 8 คน ออกมาเปิดเผยด้านมืดของเขาที่ทั้งข่มขืนและกระทำความรุนแรงทางเพศกับพวกเธอ 

ด้านมืดของ Neil Gaiman นักเขียนดังผู้ระบุว่าตัวเองเป็นเฟมินิสต์ แต่กลับข่มขืนและกระทำความรุนแรงทางเพศกับผู้หญิงกว่า 8 คน

Ally Louks ดอกเตอร์ผู้ทำธีสิสเรื่อง ‘กลิ่น’ แต่กลับถูกชาวเน็ตชายถล่ม ว่าไม่เหมาะกับโลกวิชาการ ทั้งยังถูกไล่ให้ไปแต่งงานมีลูก

หนึ่งเทรนด์ฮิตที่กำลังมาแรงสุดๆ ในโลกโซเชียลฯ ตอนนี้ คงต้องยกให้ เทรนด์พันเทปรอบตัวให้กลายเป็นเดรสเกาะอกรัดๆ โชว์สัดส่วน ทว่า เมื่อเทรนด์สุดเซ็กซี่นี้ มี ‘เด็ก’ เข้าร่วมเทรนด์ ก็ทำให้หลายคนออกมาแสดงความเป็นห่วงกันจำนวนมาก

อันตรายของการให้ ‘เด็ก’ แต่งตัวเซ็กซี่เกินวัย เมื่อผู้ปกครองยุคใหม่ จับลูกๆ แต่งตัวแซ่บตามเทรนด์ ที่ด้านหนึ่งอาจดูเปิดกว้าง แต่อีกด้านคือความเสี่ยงที่อาจถูกฉวยโอกาสจากคนใคร่เด็ก

MOVIN’ON

CULTURE

SELF

STYLE

VDO

CONVERSATION

MIRROR50

PR-NEWS

Thoughts

Margarethe Von Trotta คนทำหนังชาวเยอรมัน ผู้ตั้งมั่นที่จะบอกเล่าเรื่องราวของ ‘ผู้หญิง’ ผ่านหนังของเธอ

แชร์บทความนี้

แชร์บทความนี้

Author

MAN ON FILM

RELATED

HOT TOPICS