ทำไมพวกเธอจึงเฮี้ยนนัก?  ไม่ว่าจะผีตายทั้งกลม ผีสาวโสดของเกาหลี ผีปากฉีกจากญี่ปุ่น รวมถึงผีเพื่อนบ้านอย่างลางซูร์และปอนเตียนักแห่งมาเลเซีย-อินโดนีเซีย

4 ผีสาว 4 สัญชาติ กับความแค้นที่มีต่อสังคมกดทับผู้หญิง

ทำไมผีเฮี้ยนตัวท็อปของแต่ละประเทศ มักจะเป็นผีผู้หญิง? ไม่ใช่แค่เพราะรูปลักษณ์ของผู้หญิงเมื่อเป็นผีแล้วดูน่ากลัวกว่า หรือเพราะคนจดจำภาพผู้หญิงว่าเป็นเพศที่ใช้อารมณ์นำ โศกเศร้ากว่า เจ้าคิดเจ้าแค้นกว่า ฯลฯ แต่ความเป็นผีเฮี้ยนของพวกเธอเหล่านั้นยังเป็นผลมาจากความคาดหวังและการกดทับที่สังคมมีต่อผู้หญิง ไปจนถึงความรุนแรงต่อผู้หญิง ซึ่งเห็นได้ชัดเจนจากตำนานของพวกเธอที่ถูกบอกเล่ามาอย่างยาวนานว่าแล้วก็ลองไปดูลักษณะการตายและวิธีแก้แค้นสังคมของพวกเธอกัน รวมถึงประเด็นที่ว่า การที่สังคมแต่ละประเทศเชื่อว่ามีผีแบบนี้บอกอะไรกับเราได้บ้างผีตายทั้งกลม - ไทย&nbsp;ผีที่เฮี้ยนที่สุดของไทยก็หนีไม่พ้น ‘ผีตายทั้งกลม’ ซึ่งเป็นผีของผู้หญิงที่ตายตอนยังท้องอยู่ หรือไม่ก็ตายตอนคลอดลูก และตนที่โด่งดังที่สุดก็คือแม่นากพระโขนง ซึ่งเมื่อตายแล้วก็ยังคงโศกเศร้าคร่ำครวญจนชาวบ้านหลอนกันทั้งบางน่าสนใจที่ว่าผู้หญิงไทยตายแบบไหนก็ไม่เฮี้ยนเท่าตายแบบนี้ ซึ่งนั่นแปลว่าการถูกพรากชีวิตไปทั้งๆ ที่ยังไม่สามารถเป็นแม่คนได้นั้น เป็นโศกนาฏกรรมที่ใหญ่ที่สุดแล้วสำหรับชีวิตผู้หญิงคนหนึ่ง และอย่างกรณีของแม่นาก เมื่อกำลังจะได้กลับมามีครอบครัวที่พร้อมหน้า ก็กลับถูกชาวบ้านจอมจุ้นเข้ามาวุ่นวาย เธอยิ่งแค้นหนักจนกลายเป็นผีร้ายในที่สุดการเป็นแม่และมีครอบครัวที่สมบูรณ์แบบ ถูกตั้งไว้ให้เป็นเป้าหมายหลักของชีวิตคนมานานปี ตั้งแต่ยุคที่คนต้องมีลูกเพื่อสร้างทรัพยากรไว้เป็นแรงงานชาติ และผู้คนยังไม่สามารถมีฝันปัจเจกอะไรได้มากนักเท่ากับยุคนี้ การมีครอบครัวเพื่อโอบอุ้มกันไว้เลยยังเป็นเรื่องจำเป็น แล้วมันก็ดันมากับภาพการแบ่งบทบาทชัดเจนให้ผู้หญิงต้องเป็นฝ่ายเลี้ยงลูกอยู่กับเหย้าเฝ้ากับเรือนเท่านั้นและค่านิยมนี้ก็ยังคงมีมาถึงยุคปัจจุบัน ผู้หญิงจำนวนมากยังคงตั้งเป้าหมายในชีวิตไว้ว่าจะต้องกลายเป็นแม่ที่ดี (ที่ถ้าว่ากันจริงๆ มันพูดไปได้ถึงเรื่องของสวัสดิการรัฐที่ไม่มีอะไรมารองรับประชาชนว่าจะมีชีวิตบั้นปลายที่ดีได้ จนต้องมีลูกไว้เพื่อให้เลี้ยงตอนแก่) ซึ่งสำหรับคนที่พร้อมและต้องการจะมีจริงๆ ก็ดีไป แต่ด้วยค่านิยมที่ฝังแน่นเกินไปก็กลายเป็นว่าหลายคนต้องถูกกดดันให้แต่งงาน มีลูก ทั้งที่ตัวเองยังมีความฝันอื่นๆ ในชีวิตความคาดหวังนี้ยังอยู่ ผีตายทั้งกลมจึงยังคงเฮี้ยนอยู่แม้แต่ในเรื่องเล่าผียุคนี้ แถมมีบางเรื่องเล่าที่โหดร้ายกว่านั้นคือเรื่องที่หมอผีใช้วิธีทรมานวิญญาณลูกของผีตายทั้งกลมเพื่อสั่งให้แม่ไปทำร้ายใครต่อใครตามใบสั่ง ที่สะท้อนได้ว่าสังคมคาดหวังความเป็นแม่ว่าจะต้องเข้มข้นขนาดไหนซึ่งก็น่าแปลกอีกอย่างที่ผู้ชายที่ไม่มีโอกาสเป็นพ่อหรือไม่ได้สร้างครอบครัว ตายไปก็ไม่เห็นจะแค้นกับเรื่องพวกนี้ น่าสนใจเหมือนกันว่าทำไมลางซูร์ / ปอนเตียนัค - มาเลเซีย, อินโดนีเซียลางซูร์ (Langsuir) และ ปอนเตียนัค (Pontianak) ผีเฮี้ยนที่เป็นความเชื่อร่วมกันทั้งในมาเลเซียและอินโดนีเซีย เธอตายระหว่างท้องหรือตายเพราะคลอดลูกเหมือนผีตายทั้งกลมบ้านเรา ซึ่งก็สะท้อนเรื่องค่านิยมที่กดทับให้ผู้หญิงต้องเป็นแม่อย่างที่เล่าไปก่อนหน้านี้ แต่ในรายละเอียดของตัวผี มีเรื่องน่าสนใจที่เราอยากเพิ่มเติมบางเรื่องเล่าบอกว่าลางซูร์เป็นวิญญาณของตัวแม่ ส่วนปอนเตียนัคเป็นวิญญาณของตัวลูก ขณะที่บางเรื่องเล่าก็เรียกทั้งสองชื่อนี้โดยหมายถึงผีตัวเดียวกัน ในภาพจำหลักๆ เธอเป็นผีผู้หญิงผมยาวไดร์ตรง มีเล็บยาว แต่งชุดสวยงามแบบ traditional เธอทั้งออกไล่ล่าดูดเลือดผู้ชาย ไล่จับเด็กทารกกิน รวมถึงไล่ฆ่าผู้หญิงทุกคนที่ตั้งท้อง เพราะอิจฉาที่ตัวเองไม่สามารถสานฝันนั้นได้แล้วดูเหมือนความเคียดแค้นของลางซูร์และปอนเตียนัคจะรุนแรงกว่าผีตายทั้งกลมอยู่สักหน่อย ซึ่งเป็นไปได้หรือไม่ว่าเป็นเรื่องของอิทธิพลจากศาสนา อย่างที่เรามักจะทราบกันว่าหลายครั้งการตีความศาสนาอิสลามในบางสังคม ก็กลายเป็นข้อจำกัดกรอบให้ผู้หญิงต้องใช้ชีวิตอย่างหนึ่งๆ ตั้งแต่เด็กจนโต&nbsp;เมื่อพวกเธอตายลง แรงเคียดแค้นจึงยิ่งแรงกล้าเพราะถูกกดมาทั้งชีวิต และความแค้นก็พุ่งเป้าออกไปสะเปะสะปะตั้งแต่เพศชายที่สังคมกำหนดให้อยู่เหนือกว่าพวกเธอ คนที่เผชิญสภาวะเดียวกันแต่ดันรอด จนถึงผลผลิตของค่านิยมเหล่านั้นอย่างทารกน้อย&nbsp;นี่มันเรื่องสยองขวัญหรือเรื่องเศร้ากันแน่ผีสาวโสด - เกาหลีผีสาวโสด หรือ ชอ-นยอควีชิน แห่งดินแดนเกาหลี คือผีของผู้หญิงตายไปทั้งที่ยังไม่ได้แต่งงาน คงไม่ต้องบอกก็รู้ว่าการเป็นสาวโสดในสังคมเกาหลีนั้นน่ากลัวขนาดไหนวีรญา กังวานเจิดสุข นักวิชาการผู้ศึกษาวัฒนธรรมเกาหลีใต้ กล่าวในบทความเรื่อง ‘<a href="https://themomentum.co/sho-nyok-kwi-shin-korean-ghost/" rel="noopener noreferrer" target="_blank">ผีสาวโสด ‘ชอ-นยอควีชิน’ ผีที่หลอกหลอนให้ผู้หญิงเกาหลีวิ่งเข้าหาความรัก</a>’ ว่า&nbsp;“ด้วยอิทธิพลของลัทธิขงจื้อ ชาวเกาหลีเชื่อว่าการแต่งงานสำหรับผู้หญิงเป็นเหมือนการก้าวสู่ความเป็นผู้ใหญ่และเป็นหน้าที่ที่แสดงถึงความรับผิดชอบต่อสังคมอย่างหนึ่ง ซึ่งผีสาวโสดเป็นสัญลักษณ์ของผู้ล้มเหลว ไม่สามารถที่จะเข้าสู่โลกของผู้ใหญ่ได้” และความโศกเศร้าของพวกเธอจึงเปลี่ยนเป็นวิญญาณร้ายและไม่ใช่แค่กลัวผีสาวโสด แต่ผู้หญิงเกาหลีในยุคสมัยก่อนยังกลัวการต้องเป็นผีสาวโสดด้วย ในทางหนึ่งเรื่องเล่าของผีชนิดนี้จึงเป็นเครื่องมือของสังคมที่ช่วยกดดันให้ผู้หญิงต้องมีครอบครัวให้ได้&nbsp;เมื่อยุคสมัยเปลี่ยน ความกลัวผีชนิดนี้ขึ้นสมองอาจเบาบางลงในเกาหลีใต้ มันอยู่ในฐานะเรื่องเล่าเสียมากกว่า แต่ขณะเดียวกันก็ยังมีผู้หญิงที่กลัวการเป็นสาวโสด นั่นทำให้การเรียกร้องสิทธิสตรีในเกาหลีใต้มาพร้อมกับค่านิยมการเป็นโสด ไม่แต่งงาน และไม่มีลูกด้วย ซึ่งเป็นมูฟเมนต์ที่น่าสนใจทีเดียวผีสาวปากฉีก - ญี่ปุ่น&nbsp;อีกหนึ่งผีที่หลายคนคุ้นหน้าคุ้นตาจากวัฒนธรรมป๊อปจากญี่ปุ่น เธอตายเพราะโดนสามีที่เป็นซามูไรฆ่าด้วยความหึงหวง ก่อนจะฆ่าก็ยังต้องกรีดปากให้ฉีกเพื่อทำลายความสวยของเธอเสียก่อน&nbsp;ผีสาวปากฉีกที่จมอยู่กับความแค้น จึงต้องคอยแอบอยู่ข้างทางและถามใครต่อใครว่า “ฉันสวยไหม” และไม่ว่าคำตอบจะเป็นอย่างไร ใครคนนั้นก็ต้องเจอกับฝันร้ายไม่ต่างกันเรื่องนี้สะท้อนความรุนแรงที่มีต่อผู้หญิงอย่างเต็มรูปแบบ โดยเฉพาะเมื่อผู้กระทำเป็นซามูไร ที่ถือเป็นอาชีพที่มีเกียรติสำหรับผู้ชายญี่ปุ่นสมัยนั้นและมีภาพของการเคร่งครัดเรื่องธรรมเนียมและบทบาททางสังคม ผู้หญิงที่ไม่สามารถมีปากมีเสียงกับสามีได้ จึงต้องคอยออกมาหาคำตอบและทวงความยุติธรรมเอาจากใครคนอื่นการแก้แค้นของผีสาวปากฉีก สะท้อนให้เห็นว่าเหยื่อของความรุนแรงนอกจากจะได้รับความกระทบกระเทือนทางจิตใจ ยังมีแนวโน้มที่จะส่งต่อความรุนแรงนั้นออกไปอีกด้วย ถ้ามองแล้วเธอก็น่าเห็นใจอยู่ไม่น้อย แต่แน่นอนว่าเมื่อกลายเป็นผีร้ายแล้ว หลายคนก็เกลียดกลัวเธอเสียมากกว่า ขณะที่ซามูไรผู้ก่อเรื่องคนนั้นกลับหายเข้าไปในกลีบเมฆ ไม่เห็นจะมีใครกลัวผีของเขาเลยสักคน&nbsp;

นักศึกษาหญิง ปี 3 มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ลงมือปาดคอและแทงแฟนหนุ่มนักศึกษาปี 1 มหาวิทยาลัยเดียวกัน ด้วยมีดปอกผลไม้บริเวณหอพัก จนบาดเจ็บสาหัส โดยทำไปเพราะโดนบอกเลิก และจับได้ว่าแฟนนอกใจ

จะโดนบอกเลิก หรือโดนนอกใจ ก็ไม่ได้แปลว่ามีสิทธิ์ฆ่าหรือทำร้ายคนรัก กรณี นักศึกษาหญิงใช้มีดปาดคอแฟนหนุ่ม
จนบาดเจ็บสาหัสบริเวณหอพัก

Pleasure Squad คือกลุ่มหญิงสาวบริสุทธิ์ 25 คน ที่จะถูกคัดเลือกให้ “ได้รับเกียรติ” เข้าไปทำหน้าที่บำเรอความสุข สร้างความสำราญให้กับนายคิม จอง อึน โดยคุณสมบัติของผู้ถูกเลือกต้องมีทั้งรูปร่างหน้าตาที่งดงาม เป็นสาวบริสุทธิ์ และมีความจงรักภักดีต่อท่านผู้นำด้วย

Pleasure Squad กลุ่ม 25 สาวบริสุทธิ์ที่จะถูกคัดเลือกในทุกๆ ปี เพื่อให้ทำหน้าที่บำเรอความสุขแก่ท่านผู้นำเกาหลีเหนือ

Cartier Women’s Initiative คือโครงการที่คาร์เทียร์สร้างสรรค์ขึ้นเพื่อสนับสนุนผู้ประกอบการหญิงในกลุ่มธุรกิจที่สร้างการเปลี่ยนแปลงและผลกระทบเชิงบวกให้กับสังคม โดยดำเนินการอย่างต่อเนื่องมาเป็นปีที่ 17

MOVIN’ON

CULTURE

SELF

STYLE

CONVERSATION

VDO

Thoughts

4 ผีสาว 4 สัญชาติ กับความแค้นที่มีต่อสังคมกดทับผู้หญิง

แชร์บทความนี้

แชร์บทความนี้

Author

SERENE

RELATED

HOT TOPICS